بررسی نقش فضاهای بی دفاع شهری (فیزیکی و اجتماعی) بر احساس امنیت در شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی گرایش بررسی مسائل اجتماعی ایران، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار و عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار و عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

عوامل متعددی در کاهش احساس امنیت در شهر تهران در بین شهروندان مؤثر هستند. یکی از این عوامل، فضاهای بی‌دفاع شهری یا جرم­خیز است. بر این اساس این تحقیق با هدف بررسی نقش فضاهای بی‌دفاع شهری بر احساس امنیت در شهر تهران انجام پذیرفت. در این تحقیق از روش ترکیبی (آمیخته) استفاده شده است. در بخش کمی از روش پیمایشی استفاده گردیده و اطلاعات مورد نیاز با پرسشنامه محقق ساخته از تعداد 384 از افراد جامعه آماری گردآوری گردیده و به روش توصیفی و تحلیلی اطلاعات تجزیه و تحلیل شده است. همچنین به روش مشاهده مشارکتی نسبت به احصاء فضاهای بی‌دفاع شهری در شهر تهران و تفکیک ویژگی‌های اجتماعی و فیزیکی این فضاها اقدام گردیده است. براساس یافته‌های تحقیق در بی‌دفاع شدن فضاهای شهری ویژگی‌های فیزیکی فضاهای بی‌دفاع مؤثرند. همچنین احساس امنیت در بین شهروندان در شهر تهران در حد متوسط رو به پایینی است (37%) و فضاهای بی‌دفاع شهری بر احساس امنیت در شهر تهران در ابعاد جانی، مالی و روانی تأثیرگذارند و این تأثیر به‌صورت منفی و معکوس است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the role of defenseless urban spaces (physical and social) on the sense of security in Tehran

نویسندگان [English]

  • haneh rakhshanifard 1
  • Habib Sabouri Khosroshahi 2
  • Hossein aghajani mersa 3
1 PhD student in sociology majoring in Iran's social issues, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 Department of Sociology, East Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor and member of the academic staff of the Department of Social Sciences, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Several factors are effective in reducing the feeling of security in the city of Tehran among the citizens. One of these factors is defenseless or crime-prone urban spaces. Defenseless or crime-prone spaces have many characteristics that can be separated into two categories, physical and social, causing the spaces to be prone to violent behavior and thus reducing the feeling of social security. Based on this, this research was conducted with the aim of investigating the role of defenseless urban spaces on the sense of security in Tehran.
A mixed method has been used in this research. In the quantitative part, a survey method was used and the required information was collected with a researcher's questionnaire from 384 people of the statistical population and the information was analyzed using a descriptive and analytical method.
Based on the findings of the research, it can be said that the physical characteristics of defenseless spaces are effective in making urban spaces defenseless. Also, the sense of security among the citizens in Tehran is low on average (37%) and defenseless urban spaces affect the sense of security in Tehran in terms of personal, financial and psychological aspects, and this effect is negative and inverse. The higher the number of undefended urban spaces, the lower the level of citizens' sense of security. and social defenseless spaces to increase the sense of security in the city of Tehran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • defenseless spaces
  • social and physical characteristics
  • life dimension
  • financial dimension
  • psychological dimension
فهرست منابع و مآخذ
 
الف. منابع فارسی
 
احمدی، حبیب­(1398). نظریه­های انحرافات اجتماعی. چاپ دوم، شیراز: انتشارات زر.
افتخاری، عماد­(1379). فضاهای شهری و نابرابری اجتماعی. تهران: نشر دانشگاه تربیت مدرس.
پارسی، حمیدرضا­(1390). فضای شهری، حیات مدنی و نیروهای اجتماعی- فرهنگی. رساله دکتری شهرسازی، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
پودراتچی، مصطفی­(1392). فضاهای بدون دفاع.­ پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد، دانشکده هنرهای زیبا­، دانشگاه تهران.
شعاری­نژاد، محسن­(1394). بررسی عوامل اقتصادی­ اجتماعی مؤثر بر اعتیاد. مطالعه موردی معتادان اردوگاه پیربنان شیراز. پایان­نامه کارشناسی‎ارشد، شیراز: دانشگاه شیراز.
شکربیگی، عالیه و رادین، پرنگ(1395). بررسی عوامل مرتبط با احساس ناامنی اجتماعی زنان در فضاهای شهری (با تاکید بر ویژگیهای کالبدی شهری­­). فصلنامه مطالعات اجتماعی و روانشناسی زنان، شماره 14، 126-87.
شیخویسی، یاسر؛ صبوری خسروشاهی، حبیب و محسنی، رضاعلی­(1400). بررسی نقش فضاهای بی دفاع شهری در رفتارهای خشونت آمیز در شهرتهران. فصلنامه امنیت ملی، دوره 10، شماره 36، تابستان 1400، 349-376.
صانعی، محمود (1395). مبانی اندیشه سیاسی در غرب؛ از سقراط تا مارکس. تهران: نشر نی.
عشایری، طاها و برزیان، علی(1399). بررسی تأثیر مصرف رسانه‌های جمعی بر امنیت اجتماعی شهروندان. فصلنامه امنیت­ملی، بهار 1400، دوره 11، شماره 39­، پیاپی 39، 321-344.
علی خواه، فردین(1395). زنان و ترس از جرم در فضاهای شهری. نشریه رفاه اجتماعی، شماره 22، 131-109.
کلاهچیان، محمود (1382). راهکارهای تحقق امنیت اجتماعی. مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی، معاونت اجتماعی ناجا (شماره یک). تهران: انتشارات گلپویه.
گیدنز، آنتونی­(1388). پیامدهای مدرنیت. تهران: نشر مرکز.
مرتضوی، شهرناز­( 1390 ). روانشناسی محیط. تهران: انتشارات بهشتی، چاپ دوم.
میراحمدی، خالد(1397). مدیریت بر آموزش سازمان ها. چاپ اول، انتشارات زعیم، تهران.  
محسنی، رضاعلی و میکائیلی، حسین­(1395). بررسی رابطه بین فضاهای بی­دفاع شهری با خشونت های شهری در تهران و تحلیل جامعه شناختی آن. رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، تهران.
نویدنیا، منیژه(1388).درآمدی بر امنیت اجتماعی. پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران.
 
 
 
 
 
ب. منابع انگلیسی
 
Leng, R.D.(2006). Block Crime And Fear. Journal Of Research In Crime And Delinquency.
Newman, Oscar. (2019). Creating Defensible Space.U.S.Department Ofhousing And Urban Development
Salvin, R.I (2019). Violence and Urban Spaces (Walking in the Park: Sexual Perceptions of Fear in Oz Park, Chicago. Vol 23.141-170.
White, Rob ,Sutton, Adam. (2015). Urban violence and insecurity: Spatial manifestations of crime. Department Of Criminology University Of Melbourne.
Wilson , F, Clink,S C. (2015). Deterioration of the physical environment in the city and violence and disorder. Social science & medicine. Vol 28. 156-140.