تاثیرگذاری بزه‌های ضد سبز بر امنیت و پاسخ های سیاست جنایی کارآمد زیست‌محیطی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

خصیصه‌های متعدد بزه زیست‌محیطی با آثار غیرقابل جبران، باعث شده است این مقوله تاثیر بسزایی در به خطر انداختن امنیت ملی و بین‌المللی داشته باشد و توسعه پایدار را با خطر جدی مواجه سازد. نظام حقوقی ایران نیز با به رسمیت شناختن یکی از بزه‌های ضد سبز تحت عنوان جرایم علیه امنیت در باب افساد فی‌الارض و نوین نمودن نگرش به بزه های ضدسبز در آخرین نسخه پیش نویس لایحه تعزیرات 1401 ، به این مهم توجه داشته که بزه‌های زیست‌محیطی در مواردی می‌تواند امنیت ملی را به مخاطره بیندازد. اما در ابعاد دیگر بزه ضد سبز از جمله رفتارهای اقلیم ستیز و جرایم دولتی- شرکتی و افتراقی(تخصصی)سازی در این حوزه سیاست جنایی منسجم و فنی نداشته است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی ابتدا به توصیف بزه ضد سبز و امنیت سبز و سپس از لحاظ حقوقی و جرم‌شناختی به بررسی تاثیرگذاری بزه سبز بر امنیت ملی و بین المللی(با الگوی سیاست جنایی بین‌المللی شده سازمان ملل متحد) و سیاست جنایی افتراقی شده سبز پرداخته و این نتیجه حاصل گردیده که بزه های ضد سبز با توجه به خصیصه های غیرقابل جبران خود و خطرناکی مجرمین این حوزه تاثیر بسزایی در امنیت ملی و بین المللی داشته و می توان با رویکرد اقتراقی و تخصصی‌سازی سیاست جنایی کنشی و واکنشی در جهت تضمین امنیت زیست محیطی قدم برداشت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The impact of anti-green criminals on security and environmentally efficient criminal policy responses

نویسندگان [English]

  • amin hajivand 1
  • hossein hosseini 2
  • abdolreza javan jafari 3
1 stu
2 Associate Professor of Criminal Law and Criminology, Ferdowsi University of Mashhad
3 Professor of criminal law and criminology at Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Security in national and international dimensions can be discussed and investigated as a very important phenomenon; One of these areas is anti-green (environmental) crimes, which has caused the formation of new discussions under the title of green security (with two national and international dimensions). The numerous characteristics of environmental damage with irreparable effects have made this category have a significant impact on jeopardizing national and international security and putting sustainable development at serious risk. Iran's legal system has also recognized one of the anti-green crimes under the title of crimes against security in terms of corruption in the land and modernizing the attitude towards anti-green crimes in the latest draft of the Penalty Bill 1401, paying attention to the fact that environmental crimes can in some cases endanger national security. However, in other aspects of anti-green crime, such as anti-climatic behavior and state-corporate crimes and differential (specialization), there has been no coherent and technical criminal policy in this area. This research, using a descriptive-analytical method, first describes the anti-green crime and green security, and then, from a legal and criminological point of view, investigates the impact of the green crime on national and international security (with the internationalized criminal policy model of the United Nations) and differential criminal policy. It will be green and will discuss the challenges and solutions of this field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Anti-green Crime
  • national security
  • public order
  • green security
  • green differential criminal policy
  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

     

    • آشوری، محمد. (1395). آیین دادرسی کیفری، جلد اول، تهران: انتشارات سمت.
    • بنسون، مایکل و سیمپسون، سالی (1391)، جرایم یقهسفیدی: رویکردی فرصت‌مدار، ترجمه اسمعیل رحیمی نژاد، تهران: نشر میزان.
    • بابایی­فرد، اسداله. (1395). بررسی جامعه‌شناختی حقوق فراملی، جهانی‌شدن و همبستگی جهانی، مطالعات حقوق تطبیقی، دوره7، شماره2، 405-435. https://jcl.ut.ac.ir/article_60687.html
    • بیات، بهرام و قنبری، محمد. (1397). تبیین تأثیر تهدیدات تروریستی بر احساس امنیت عمومی، فصلنامه امنیت ملی، سال هشتم، شماره 29، 87-108.

    https://ns.sndu.ac.ir/article_304.html

    • پورهاشمی، سید عباس و ارغند، بهاره. (1398). حقوق بین‌الملل محیط زیست، تهران، نشر دادگستر
    • تریف، تری؛ جیمز، لوسی؛ مورگان، پاتریک و کرافت، استیوارت. (1383)، مطالعات امنیتی نوین، ترجمه وحید بزرگی و علیرضا طیب، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی
    • جوان‌جعفری، عبدالرضا و حاجی‌وند، امین. (1400). تحلیلی بر نقش رسانه در ترویج رفتارهای ناقض حق بر محیط زیست سالم از منظر جرم‌شناسی ادغام‌گرای انتقادی، فصلنامه حقوق بشر، دوره 16، شماره 31، 195-216. https://humanrights.mofidu.ac.ir/article_243940.html
    • حاجی وند، امین. (1397). آیین دادرسی کیفری سبز در ایران، پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی تهران.

     

    • حاجی‌وند، امین و میرکمالی، علیرضا و صفری، فرشید و سروی سرمیدانی، امید. (1397). مسئولیت کیفری دولت در قبال جرایم زیست محیطی در ایران، مجله علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی، دوره 16، شماره 2، 65-82.                      https://envs.sbu.ac.ir/article_97947.html
    • حاجی وند، امین. (1400). سیاست جنایی سبز سازمان ملل متحد در قبال محیط‌زیست، رساله دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد
    • جلالیان، عسگر. (1401). حقوق بین‌الملل محیط زیست (مجموعه مقالات)، جلد دوم، تهران: انتشارات دادگستر.
    • جمراسی فراهانی، علی‌اصغر. (1374). بررسی مفاهیم نظری امنیت ملی، تهران، مرکز آموزش مدیریت دولتی
    • رضوی فرد، بهزاد و صفائی، حامد. (1400). مطالعه جرم شناختی تحولات بزهکاری در پرتو بحران اقلیمی، مجله آموزه های حقوق کیفری، دوره 18، شماره 22، 59-86.

    https://cld.razavi.ac.ir/article_1621.html

    • زارع مهدوی، قادر و دانش ناری، حمیدرضا. (1395). امنیت بین المللی و جرایم زیست‌محیطی، تهران: نشر میزان.
    • سلمان خاکسار، عبدالحمید. (1389). حکومت، فرد و امنیت، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • سلیمی، صادق. (1387). مجرمین یقه سفید و سیاست کیفری ایران، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دوره38، شماره4، 239-254.

    https://jlq.ut.ac.ir/article_27618.html

    • شاملو، باقر و احمدی، اصغر. (1396). بزه‌دیده‌شناسی سبز، مجله پژوهشنامه حقوق کیفری دانشگاه علامه طباطبایی، دوره 6، شماره 20، 37-67. https://jclr.atu.ac.ir/article_7826.html
    • شاملو، باقر و قلیپور، غلامرضا. (1399). اکوساید (بوم زدایی)، جنایتی علیه توسعه پایدار، مجله مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی دانشگاه تهران، دوره 50، شماره 14، 137-162.

    https://jqclcs.ut.ac.ir

    • شمس ناتری، محمد ابراهیم. (1378). جرم سازمان‌یافته و بررسی مصادیق آن در حقوق موضوعه ایران، پایان نامه دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی: تهران.
    • علی بابایی، غلامرضا. (1391). فرهنگ روابط بین‌الملل، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
    • قاسمی، ناصر. (1391). حقوق کیفری محیط­زیست، تهران: نشر خرسندی.
    • کشاورز، اسداله. (1399). بزهکاری سبز، تهران، نشر میزان
    • کاسسه، آنتونیو. (1401). حقوق بین‌الملل، ترجمه شریفی طرازکوهی، تهران: نشر میزان.
    • کوشکی، غلامحسین. (1388). چالش­های نظام کیفری ایران در حوزه جرایم زیست­محیطی، فصلنامه اطلاع سانی حقوقی،ش17و18. https://jlq.ut.ac.ir/article_27618.html
    • گرجی فرد، حمیدرضا. (1395). جرم شناسی سبز، تهران: انتشارات میزان.
    • لطفی، حیدر و نامی، محمدحسن. (1390). امنیت زیست محیطی و سیاست‌گذاری امنیت ملی، مجله نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، دوره 3، شماره 4، 121- 144.

    https://www.sid.ir/paper/177110/fa

    • ماندل، رابرت. (1387). چهره متغیر امنیت ملی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • مهری، عباس. (1381). بررسی مفهوم امنیت ملی و تأثیر آن در توسعه پایدار، مجله مطالعات دفاعی-استراتژیک دانشگاه عالی دفاع ملی، شماره پانزدهم، 75-92.

    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/90836

    • میرکمالی، علیرضا؛ حاجی‌وند، امین و نباتی، علی. (1399). جرایم زیست‌محیطی و پیشگیری از ضررهای زیستی در سنجه جرم شناسی فرهنگی سبز، مجله اخلاق زیستی، دوره 10، شماره 35، 1-11. https://journals.sbmu.ac.ir/be/article/view/28923                                                
    • میرکمالی، علیرضا؛ حاجی وند، امین و نباتی، علی. (1400). تحلیلی بر صلاحیت دادگاه‌های ایران در رسیدگی به تروریسم زیست‌محیطی، بیوتروریسم و آگروتروریسم به عنوان جرایم علیه منافع و امنیت ملی، مجله امنیت ملی، دوره 11، شماره 39، 377-404.

    https://ns.sndu.ac.ir/article_1404.html

    • نجات، سید امین و دبیری، فرهاد. (1394). بررسی چالش­های کیفری ناشی از اجرای ماده 688 قانون مجازات اسلامی، مجله مطالعات حقوقی دانشگاه شیراز، دوره هفتم، شماره دوم، 173-197.

    https://jls.shirazu.ac.ir/article_3216.html

    • نجفی ابرندآبادی، علی حسین. (1392). کیفرشناسی نو- جرم­شناسی نو، درآمدی بر سیاست جنایی مدیریتی خطرمدار، مجموعه مقالات تازه­های علوم جنایی، جلد دوم.

     

     

    ب. منابع انگلیسی

     

    • Brisman, A & Nigel South (2014), Green Culture Criminology, New directions in critical criminology, Routledge publisher.
    • Situ, L.D and Michael Emmons, (2013), Environmental Crime: The criminal Justice Systems role in protecting the Environmen Sage Publication.
    • Vere van Koppen Christiane J.de Poot and Arjan A.J (2010). Blocland, Comparing Criminal Careers of Organized Crime Offenders and General Offender, European Journal of Criminology, Vo l7, No5. 275-375. https://www.researchgate.net/publication/249752258
    • White, R, (2018). Environmental crime and problem-solving Courts, Article in crime law and social change, Vol59, issue 3 , 259-269. https://link.springer.com/article/10.1007/s10611-013-9414-5
    • ekhtebar.ir/wp-ontent/uploads/2022/12/%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AD%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AA.pdf