نظریهپردازان حوزه ژئوپلیتیک، جمعیت را بهعنوان یکی از مؤلفههای کلیدی و قدرتساز هر کشوری به حساب میآورند. این مهم در کشورمان از گذشته تاکنون دستخوش تطور بوده است. بررسیها نشان میدهد نهتنها سیاستهای کنترل جمعیت طی دو دهه گذشته اثرات نامطلوبی را برجای گذاشته، بلکه کشور گذارهای جمعیتی را نیز به نحو مناسبی طی نکرده و در حال حاضر در مرحله تحدید نسل قرار داریم که نشانگر تهدیدی جدی برای امنیت ملی کشورمان میباشد. سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) در سال 1394 با تأکید بر نقش جمعیت بر افزایش اقتدار ملی، مؤید این امر میباشد. نوشتار حاضر با بهرهگیری از روش توصیفی- تحلیلی و هماندیشی مستقیم با برگزاری نشستهای ساختار یافته و بهرهگیری از نظر 15 نفر از خبرگان دو حوزه جمعیتشناسی و امنیت ملی در قالب پنل خبرگی و همچنین بازخوانی گذار، سیاستها و برنامههای جمعیتی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر نظرات رهبران جمهوری اسلامی ایران، آیندههای محتمل پیشرو را در قالب 5 سناریو ارائه و پیشنهاداتی را نیز بیان نموده است. نتیجه تحقیق گویای این است که با طی روند فعلی در سیاستهای جمعیتی، آینده فاجعهبار، سناریوی محتمل پیشرو بوده و امنیت ملی کشور را نیز با تهدید مواجه خواهد ساخت.
امام خامنهای (مدظلهالعالی)، مجموعه بیانات قابل دسترسی در www.khamenei.ir
افتخاری، اصغر، (1392)، عدالت و امنیت ملی در اسلام، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال شانزدهم، شماره سوم، شماره مسلسل 61.
امانی، مهدی، (1392)، مبانی جمعیتشناسی، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها چاپ یازدهم.
تقوی گیلانی، مهرداد؛ غفرانی، محمدباقر، (1377)، مطالعاتوروشهایآیندهشناسی، فصلنامه سیاست علمی و پژوهشی رهیافت، شماره 22.
تقوی، نعمتالله، (1388)، مبانیجمعیتشناسی، نشر آیدین.
تقوی، نعمت ا...، (1379)، جمعیت و تنظیم خانواده، جامعه پژوه و نشر دانیال.
حسینی مجرد، اکرم، (1392)، جمعیت ایران، افزایش یا کاهش، انتشارات شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده.
رهبری، حسن، (1385)، اسلام و ساماندهی جمعیت، مؤسسه بوستان کتاب.
زنجانی، حبیبالله و دیگران، (1387)، جمعیت، توسعه و بهداشت باروری، چاپ پنجم، تهران: نشر و تبلیغ بشری.
سرایی، حسن، (1390)، جمعیتشناسی؛ مبانی و زمینهها، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها چاپ چهارم.
طراحزادگان، فرخ؛ نصیری، محمدرضا و قمری، مهدی، (1393)، آیندهنگاری بر مبنای سناریو، فصلنامه امنیت دفاعی، شماره 6، تابستان.
عزتی، عزت ا...، (1386)، نظریههای جدید جغرافیای سیاسی، نشر قومس.
علیئی، محمدولی، (1394)،نقشجمعیتوسیاستهایجمعیتیدراستحکام ساختدرونیقدرتنظامجمهوریاسلامیایران، فصلنامه آفاق امنیت، سال هشتم، شماره بیست و هشتم.
علی محمدزاده، خلیل، (1393)، گفتارها و گفتگوهای جمعیتی؛ تأملی در مدیریت سلامت و تناسب جمعیت، روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده.
کلارک، جان. اینس، (1393)، اصول و مبانی جغرافیای جمعیت، مترجم: مسعود مهدوی، نشر قومس. چاپ پانزدهم.
گزارش شورای عالی انقلاب فرهنگی، (1393)، ساختاروروندجمعیتیایرانولزومتجدیدنظردرسیاستهایجمعیتی، فصلنامه سیاست کلان، سال سوم، شماره 3، ویژه جمعیت.
لیندگرین، ماتس و باند هولد، هانس، (1386)، طراحیسناریویپیوندبینآیندهوراهبرد، تهران: مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
محرابی، علیرضا، نیکزاد، روحالله و محمد ساسانی پور، (1392)، تبیین ژئوپلیتیک رشد جمعیت و امنیت ملی ایران، فصلنامه نگرشهای نو در جغرافیای انسانی– سال پنجم، شماره دوم.
مرادیان، محسن، (1390)، مدلسازی ریاضی برای سنجش امنیت خارجی مطالعه موردی: جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه ژئوپلیتیک سال هفتم، شماره اول.
مرکز آمار ایران، گزارشات نتایج سرشماری 1335 تا 1395
مینایی، حسین و زهدی، یعقوب، (1391)، بررسی میزان تأثیر انسجام اجتماعی و تغییرات جمعیتی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصلنامه راهبرد دفاعی، سال دهم، شماره 39.
نادری، فرج ا...، (1392)، کنترل جمعیت از دیدگاه اسلام، مؤسسه بوستان کتاب.
Godet,M. and Fabrice Roubelat, (1996), Creating the Future: The Use and Misuse of Scenarios, Long Range Planning, V.29, No.2, April.
United Nation Population Division, 2010, UN Projection Report Revised 2002, New York.
منزوی, جواد, احمدی, صادق, & علیئی, محمدولی. (1397). آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل. امنیت ملی, 8(30), 65-96.
MLA
جواد منزوی; صادق احمدی; محمدولی علیئی. "آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل", امنیت ملی, 8, 30, 1397, 65-96.
HARVARD
منزوی, جواد, احمدی, صادق, علیئی, محمدولی. (1397). 'آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل', امنیت ملی, 8(30), pp. 65-96.
VANCOUVER
منزوی, جواد, احمدی, صادق, علیئی, محمدولی. آینده پژوهی امنیتی گذار و سیاست های جمعیتی جمهوری اسلامی ایران و ارائه سناریوهای محتمل. امنیت ملی, 1397; 8(30): 65-96.