بررسی نقش طبیعت بر ایجاد حس امنیت ساکنین در مجتمع های زیستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد هشتگرد

چکیده

توسعه شتابان شهرنشینی، جامعه شهری را از یک‌سو با مسئله اضمحلال روابط همسایگی و کاهش حس امنیت ساکنان مواجه و از سوی دیگر، ارتباط شهروندان با طبیعت را در دنیای امروز قطع نموده است. هدف این تحقیق، بررسی نقش طبیعت در تعاملات همسایگی و تأثیر آن بر حس امنیت ساکنان در مجتمع‌های زیستی «اکباتان تهران»، «پردیسان قم»، «زیتون اصفهان» و «مهرگان قزوین» است.
روش تحقیق، بر حسب هدف، از نوع تحقیقات پیمایشی و از نظر شیوه مطالعه، توصیفی - تحلیلی می­باشد. گردآوری داده‌ها با استفاده از ابزار سنجش تحقیق به‌صورت پرسش‌نامه محقق ساخته و مشاهدات میدانی صورت‌گرفته است. برای سنجش پایایی این پژوهش، از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار پایایی کل برابر با ۰٫۸۷ به دست آمد. روایی نیز از نوع محتوایی - صوری بوده که با بررسی‌های کیفی و محاسبات کمی، وضعیت طبیعت و فضاهای سبز در محدوده‌های موردمطالعه ارزیابی شده است. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌های به‌دست‌آمده، از آزمون میانگین جامعه، رگرسیون خطی و آزمون همبستگی استفاده شده است. این روش‌ها موردتأیید جمعی از اساتید قرار گرفته‌اند.
در نتیجه، بین روابط همسایگی و تعاملات اجتماعی با میزان جرم و جنایت و احساس امنیت در مجتمع‌های موردمطالعه، رابطه‌ای معنادار وجود دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the role of nature in creating a sense of security for residents in biological complexes

نویسنده [English]

  • mohammad behzadpour
Assistant Professor of Islamic Azad University, Hashtgerd Branch
چکیده [English]

The rapid development of urbanization has led urban communities to face, on the one hand, the deterioration of neighborhood relations and a decline in residents’ sense of security, and on the other hand, a disconnection between citizens and nature in today’s world. The aim of this study is to examine the role of nature in neighborhood interactions and its impact on the residents’ sense of security in the residential complexes of Ekbatan «Tehran», Pardisan «Qom», Zeytoon «Isfahan», and Mehregan «Qazvin».
The research method is survey-based in terms of objective and descriptive-analytical in terms of study approach. Data were collected using a researcher-made questionnaire and field observations. To assess the reliability of the study, Cronbach's alpha test was used, resulting in an overall reliability coefficient of 0.87. The validity was evaluated through content and face validity, using both qualitative reviews and quantitative measures to assess the status of nature and green spaces in the study areas.
For analyzing the collected data, statistical methods such as one-sample t-test, linear regression, and correlation analysis were employed. These methods have been validated by a panel of academic experts. The findings reveal a significant relationship between neighborhood relations and social interactions with crime rates and the sense of security among residents of the studied complexes.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nature
  • Sense of Security among Residents
  • Residential Complexes

مراجع

  • فهرست منابع و مآخذ

    الف. منابع فارسی

     

    • احمدآبادی، زهره؛ صالحی، مریم و احمدآبادی، علی (۱۳۸۷). «رابطه مکان و جرم: مطالعه آسیب‌شناسی گیم‌نت‌های شهر تهران». فصلنامه رفاه اجتماعی، سال ۷، شماره ۲۷، ۲۵۳-۲۷۵.

    https://www.sid.ir/paper/56717/fa

    • باباپور، هومن (۱۳۷۸). «بررسی راه‌های نگهداشت و توسعه باغ‌ها و فضاهای سبز شهری». مجله شهرداری‌ها، سال ۱، شماره ۵.
    • بهرام سلطانی، کامبیز (۱۳۸۱). «مجموعه مباحث و روش‌های شهرسازی، محیط‌زیست». تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران. https://www.fadakbook.ir/
    • بهزادفر، مصطفی و قاضی‌زاده، سیده ندا (۱۳۹۰). «حس رضایت از فضای باز مسکونی (نمونه موردمطالعه: مجتمع‌های مسکونی شهر تهران)». هنرهای زیبا، شماره ۱، ۱۵-۲۴.

     https://jfaup.ut.ac.ir/article_24681.html

    • بوزان، بَری (۱۳۷۸). «مردم، دولت‌ها و هراس» (ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی). تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • پاکزاد، جهان‌شاه (۱۳۸۹). «مبانی نظری و فرایند طراحی شهری». تهران: انتشارات شهیدی.
    • تاج‌زمان، دانش (۱۳۶۴). «مجرم کیست، جرم‌شناسی چیست؟» تهران: انتشارات مؤسسه کیهان.
    • توسلی، غلامعباس (۱۳۶۲). «مشارکت اجتماعی در شرایط جامعه آنومیک: رابطه آسیب‌ها و انحرافات اجتماعی با مشارکت اجتماعی». تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    • خالقی‌نیا، سمیه (۱۳۸۸). «بهره‌برداری از اصول معماری سبز با رویکرد به مفاهیم معماری سنتی ایران در طراحی خانه مسکونی» (پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد). قزوین: دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، دانشکده شهرسازی و معماری.                                             https://elmnet.ir
    • راکعی بناب، ندا، حقیقتیان، منصور و جهانبخش، اسماعیل. (۱۳۹۶). «تبیین جامعه‌شناختی پایداری اجتماعی در محلات تبریز». پژوهش و برنامه‌ریزی شهری، ۸(۳۱)، ۶۳-۸۲.

    SID. https://sid.ir/paper/220155/fa

    • رضائیان، علی (۱۳۷۹). «مدیریت رفتار سازمانی». تهران، سمت، ۱۰۴.
    • رهنمایی، محمدتقی (۱۳۸۲). «توان‌های محیطی ایران». تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری ایران.
    • زمانی، طوبی، محسنی تبریزی، علیرضا و شاه‌محمدی، عبدالرضا (۱۳۹۹). «تبیین جامعه‌شناختی احساس ناامنی اجتماعی و تأثیر آن بر نابردباری اجتماعی (موردمطالعه ساکنان بالای ۱۸ سال شهر تهران.)» امنیت ملی ۱۰(۳۸). ۳۶۳-۳۸۸. https://www.noormags.ir
    • ساروخانی، باقر (۱۳۷۵). «درآمدی بر دائرةالمعارف علوم اجتماعی». تهران: انتشارات کیهان.
    • سلمان‌پور، فروغ (۱۳۹۵). «بازیابی تعاملات اجتماعی در مجتمع‌های مسکونی معاصر». شانزدهمین همایش سیاست‌های توسعه مسکن در ایران، تهران: دانشگاه تهران.
    • سوزنچی، کیانوش و تریوه، سارا (۱۳۹۰). «بازطراحی بوستان‌های محله‌ای با تأکید بر توسعه روابط اجتماعی». تهران: دانشگاه تربیت‌مدرس، دانشکده هنر و معماری، دوره ۱، ج ۱، شماره ۱، ۱۰۷-۱۲۹.

    http://bsnt.modares.ac.ir/article-2-1964-fa.html

    • صادقیان، نادر (۱۳۸۳). «محله سالم، اساس رعایت توسعه پایدار شهری». تهران: انتشارات اسرار.
    • صالحی، اسماعیل (۱۳۸۷). «ویژگی‌های محیطی فضاهای شهری امن». تهران: انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
    • صالحی فر، محمد و حسن‌آبادی، منیر (۱۳۸۹). «تحلیلی بر نقش و عملکرد فضاهای سبز در پایداری شهر و دستیابی به توسعه پایدار». پیام سبز، شماره ۸۷، ۵۱-۵۴.
    • صدیق سروستانی، رحمت‌اله (۱۳۹۱). «جامعه‌شناسی شهری». تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
    • عبدالهی، مجید؛ توکلی‌نیا، جمیله و صرافی، مظفر (۱۳۸۹). «بررسی نظری مفهوم محله و بازتعریف آن با تأکید بر شرایط محله‌های شهری ایران». پژوهش‌های جغرافیای انسانی، دوره ۴۲، شماره ۲، ۸۲-۱۰۳.                                        https://jhgr.ut.ac.ir/article_24452.html
    • کامیار، غلامرضا (۱۳۸۲). «حقوق شهری». تهران: انتشارات مجد.
    • کلدی، علیرضا (۱۳۸۱). «انحراف، جرم و پیشگیری. رفاه اجتماعی»، دوره ۱، شماره ۳، ۵۱-۷۲.

    http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-1746-fa.html

    • گلابی، فاطمه و زارع‌زاده اردشیر، لیلا (۱۳۹۲). «روابط همسایگی و احساس امنیت اجتماعی (مطالعه شهروندان شهر تبریز)». فصلنامه دانش انتظامی آذربایجان شرقی، سال ۴، شماره ۱، ۸-۱۱.
    • گیدنز، آنتونی (۱۳۷۷). «تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید». ترجمه ناصر موفقیان. تهران: نشر نی.
    • مدیری، آتوسا (۱۳۸۵). «جرم، خشونت و احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر». رفاه اجتماعی، دوره ۶، شماره ۲۲، ۱۱-۲۸.      http://refahj.uswr.ac.ir/article-1-2098-fa.html
    • مطلبی، قاسم (۱۳۸۳). «رویکرد انسانی به توسعه پایدار محله‌ای». مجموعه‌مقالات اولین همایش توسعه محله‌ای: مفاهیم و رویکردهای نظری توسعه محله‌ای. تهران: انتشارات دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
    • مؤیدی، محمد؛ علی‌نژاد، منوچهر و نوایی، حسین (۱۳۹۲). «بررسی نقش مؤلفه‌های منظر شهری در ارتقای سطح احساس امنیت در فضاهای عمومی شهری نمونه موردمطالعه: محله اوین تهران». مطالعات امنیت اجتماعی، شماره ۳۵، ۱۵۹-۱۹۱.      https://sid.ir/paper/498973/fa
    • میر مقتدایی، مهتا (۱۳۸۸). «معیارهای سنجش امکان شکل‌گیری، ثبت و انتقال خاطرات جمعی در شهر (مطالعه موردی: تهران)». هنرهای زیبا، شماره ۳۷، ۳۵-۳۷.

    https://jhz.ut.ac.ir/article_27944_6a7c5a62c3542b1f0267d1d0e9cf3a83.pdf

    • نقدی، اسداله (۱۳۸۲). «درآمدی بر جامعه‌شناسی شهری». همدان: نشر فناوران.
    • نوذری، شعله (۱۳۸۳). «تأثیر طراحی فضاهای باز مسکونی متناسب با شرایط سالمندان در توسعه اجتماع محله». همایش توسعه محله‌ای، توسعه فضایی و کالبدی محله. تهران: انتشارات دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.
    • وبر، ماکس (۱۳۷۵). «شهر در گذر زمان». ترجمه شیوا کاویانی، تهران: انتشارات شرکت سهامی انتشار.

     

     

    ب. منابع انگلیسی

     

    • Abrams, P., Bulmer M. (1998), Neighbours: The Work of Philip Abrams. New York: Cambridge University Press.
    • Araya, R. Dunstan, F. Playle, R. Thomas, H. Palmer, S. & Lewis, G. (October 2006). «Perceptions of social capital and the built environment and mental health». Social science & medicine,Vol. 62 ,No.3072-3083.
    • Arturo Ruiz Estrada, M. & Ndoma, I. (September 2014) «How Crime Affects Economic Performance: The Case of Guatemala» , Journal of Policy Modeling, Vol. 36(5), No.867–882.
    • Carmona, M. Heath, T. Oc, T. & Tiesdell, S. (2006), Public Places – Urban Spaces, London, Architectural Press.
    • Dalgard, O. S. Tambs, K. (1997). «Urban environment and mental health: A longitudinal study». British Journal of Psychiatry ,Vol. 171, No. 530-536.
    • Keller, suzun (1968), Urban neighbourbood, Newyork, Random House. Advances in Applied Sociology, 2 No.4.
    • Marker Andra, (2003), What Human Needs Are, Available At: http://www. beyondintractability. org/essay/human_needs/, Accessed: 25. 05.
    • Sampson, R. J. (2003). «Neighborhood-level context and health: Lessons from sociology». In I. Kawachi; L. Berkman (Eds.). Neighborhoods and Health, Oxford: Oxford University Press.
    • Weich, S. Blanchard, C. Prince, M. et al. (October 2002). «Mental health and the built environment: Cross-sectional survey o f individual and contextual risk factors for depression». British Journal of Psychiatry. 180: 428- 433

    https://www.qom.ir

امنیت ملی
دوره 15، شماره 56 - شماره پیاپی 56
تابستان 1404
شهریور 1404
صفحه 9-46

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 12 اردیبهشت 1400
  • تاریخ بازنگری: 23 تیر 1404
  • تاریخ پذیرش: 03 بهمن 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار