ارکان جهت ساز الگوی اداره امور مناطق آزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)

2 دانشجوی دوره دهم تهدیدات امنیت ملی

چکیده

در دنیای امروز که روند فزاینده تعاملات و ارتباطات گسترده بین جوامع امری اجتناب­ناپذیر است، مناطق آزاد تجاری نقش رابط و حلقه اتصال بین اقتصاد داخلی و اقتصاد فرامرزی را ایفاء می­نمایند تا هر یک از نهادها و بازیگران اقتصادی داخلی و خارجی ضمن بهره­گیری از ظرفیت­های بالقوه و بالفعل یکدیگر، به اهداف موردنظر خود دست یابند. این مناطق در صورت کارآمد بودن به عنوان موتور محرکه اقتصاد کشور عمل خواهند کرد. در مقابل، انحراف از اهداف و کارکردهای اصولی موجب می­گردد این مناطق با تسهیل و گسترش واردات و سوق دادن سرمایه‌گذاری‌های خارجی به سمت کالاهای مصرفی عامل هزینه­ساز برای اقتصاد ملی به شمار آیند. فقدان «استخراج و استنباط ارکان جهت ساز اداره امور مناطق آزاد (شامل دکترین، اهداف و سیاست­ها) از گفتمان ولایت فقیه» مساله­ای بود که پژوهشگر را به انجام این تحقیق واداشت. برای دستیابی به هدف اصلی پژوهش و پاسخ گویی به سئوال اصلی آن، مبنی بر این­که «ارکان جهت ساز الگوی راهبردی اداره امور مناطق آزاد بر اساس گفتمان ولایت فقیه کدام است؟» از روش تحقیق ترکیبی بهره گرفته شد. در گردآوری داده‌های تحقیق از روش­ مطالعات اسنادی و ابزار مصاحبه و در تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم­افزار «MAX-QDR» و روش­های تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان استفاده گردید. در نهایت پژوهش به این نتیجه رسید که دکترین پیشنهادی برای مناطق آزاد دکترین اقتصاد مقاومتی شامل اصول «استقلال و اقتدار اقتصادی»، «مردمی کردن اقتصاد» و «پیشرفت همه جانبه و پیشرفت اقتصادی»، اهداف شامل «انتقال فناوری‌های پیشرفته»، «گسترش و تسهیل تولید»، «صادرات کالا و خدمات» و «تأمین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج» و سیاست­ها شامل «ارتقای سطح امنیت اقتصادی»، «درون زا نمودن و ارتقای ظرفیت‌های مناطق آزاد»، «ایجاد شرایط مطلوب و مناسب» و «برون نگری و جذب سرمایه» می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Components for the construction of the administration of the free zones

نویسندگان [English]

  • Allahmorad Seif 1
  • jafar Hasan poor 2
1 Faculty Member of Imam Hussein University of Technology (PBUH)
2 10th Student National Security Threats
چکیده [English]

In today's world the process of increasing interaction and communication between communities are inevitable, Free trade zones liaison and link between the domestic economy and play a cross-border economy To each of the institutions and domestic and foreign economic actors while taking advantage of the potential and actual capacities each other, to achieve their desired goals. The areas in case of effectiveness will act as an engine of growth for the economy. In contrast, the deviation from the purpose and functions of the principal causes these areas to facilitate and expand imports and pushing foreign investment in the consumer goods maker operating costs to be considered for the national economy. The lack of "free zones derived elements for building Affairs (including doctrine, targets and policies) from the discourse of velayat-e faqih" issue that led researchers to do research. To achieve its original aim and answer the main question, that "elements of building strategic model for the administration of the free zones on the basis of dialogue which is the supreme leader?" Combination of research methods were used. In the study, documentary and interview data collection and data analysis software «MAX-QDR» and methods of content analysis and discourse analysis was used. The study concluded that the proposed doctrine doctrine of resistance to free zones include the principles of "independence and economic sovereignty," "popular economy" and "all-round development and economic development", the objectives include "the transfer of advanced technologies ',' Open and facilitate production, "" exports of goods and services "and" essential needs and financial resources from abroad "and policies of" promoting the economic security, '' endogenous capacities and promoting the free zones, "" create favorable conditions "and" outward-looking and fundraising "is.

-          امام خامنه ای (مدظله­العالی)، مجموعه بیانات، قابل دسترسی در: WWW.Khamenei.ir
-          افقهی، بابک (04/06/1392)، «توسعه تجارت و دولت جدید» روزنامه جمهوری اسلامی. رئیس کل سابق سازمان توسعه تجارت ایران
-          آهنگران، جعفر (1391) الف، «مروری بر تاریخچه، اهداف و عملکرد مناطق ویژه اقتصادی بخش نخست» دو هفته نامه آغاز، تهران، شورای هماهنگی امور مناطق آزاد، شماره 2، نیمه اول اردیبهشت 1391.
-          آهنگران، جعفر (1391) ب، «معرفی برخی از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در آسیا» دو هفته نامه آغاز، تهران، شورای هماهنگی امور مناطق آزاد، شماره 3، نیمه دوم اردیبهشت 1391.
-          آهنگران، جعفر (1391) پ، «مروری بر تاریخچه، اهداف و عملکرد مناطق ویژه اقتصادی بخش سوم»، دو هفته نامه آغاز، تهران، شورای هماهنگی امور مناطق آزاد، شماره 5، نیمه دوم خرداد 1391.
-     پیرزاده، علی و سرمدفاطمی، سیدمحمد (خرداد 1384)، «مناطق آزاد تجاری، و مدیریت در ترانزیت»، تهران، ماهنامه گزارش روز، شماره ٢٤٦، ١٨ خرداد ١٣٨٤.
-          تائب، سعید (بهمن 1386)، «چالش­ها و الزامات اقتصادی ج.ا.ا در برتری منطقه­ای در آسیای جنوب غربی»، فصلنامه نگرش راهبردی، ویژه سندچشم­انداز، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، سال هشتم، شماره 87.
-          التجایی، ابراهیم (تابستان 1388)، «مناطق آزاد تجاری و صنعتی: ابزار راهبرد توسعه صادرات در مقایسه با سه کشور دیگر آسیایی»، تهران، نشریه علمی-پژوهشی پژوهشنامه اقتصادی، شماره 33.
-          خادم‌عرب‌باغی، محسن (26/11/1392)، «چگونه می‌توان مناطق آزاد را توسعه داد؟»، هفته نامه تجارت فردا، شماره 77.
-          خلیلی، عبدالرسول (خرداد 1391)، «جهانی شدن و روابط شمال و جنوب با رویکرد مناطق آزاد تجاری-صنعتی» بخش سوم، دوهفته نامه آغاز، تهران، دبیرخانه شورای هماهنگی مناطق آزاد و ویژه صنعتی، شماره 5، نیمه دوم خرداد 1391.
-          دیده­ور، بهرام (اسفند 1388)، «مناطق آزاد تجاری: ایران، ترکیه»، تهران، ماهنامه مناطق ویژه اقتصادی، سال هشتم، شماره 57.
-          رفیعی، محمدتقی (1386)، «قانون چگونگی اداره مناطق آزاد بزرگ‌ترین مانع توسعه مناطق»، سایت ویستا، قابل دسترسی در 294713http://vista.ir/article/
-          رفیعی، محمدتقی (شهریور 1388)، «امنیت سرمایه گذاری ـ کلید توسعه پایدار اقتصادی ایران»، ماهنامه مناطق ویژه اقتصادی، سال هشتم، شماره 55.
-          سیمبر، رضا و بهمنی، علیرضا (شهریور 1391)، «منطقه آزاد تجاری-صنعتی انزلی و توسعه پایدار»، ماهنامه مناطق آزاد، شماره 223.
-          صادقی، حسن؛ صامتی، مرتضی و صامتی، مجید (بهار 1391)، «تأثیرجهانیشدناقتصادبراندازهدولت؛ مطالعهکشورهایمنتخبآسیایی»، فصل­نامه علمی پژوهشی پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال دوم، شماره ششم.
-          غفاریان، مهدی (آبان 1388)، «اهداف راهبردی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در سند چشم­انداز توسعه کشور در افق 1404»، ماهنامه مناطق آزاد، شماره 202.
-          گیلیس، مالکوم؛ پرکینز، دوایت؛ رومر، مایکل و اسنودگراس، دونالد (1391)، «اقتصاد توسعه»، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی، تهران، نشر نی.
-          مسرور، رضا (26/11/1392)، «پنج عامل مؤثر در توسعه مناطق آزاد کشور»، هفته نامه تجارت فردا، شماره 77.
-          موسایی، میثم و عزیزیانی­فر، جمال (دی 1387)، «توجیه اقتصادی ایجاد منطقه آزاد تجاری در کردستان»، مجله بررسی­های بازرگانی، شماره 32.
مونسان، علی­اصغر (1392)، «نقش مناطق آزاد در توسعه اقتصادی»، سایت دولت، قابل دسترسی در http://www.dolat.ir/ NSite/FullStory/?Id=236770
-          نورسینا، مهدی (بهار 1383)، «تکنولوژی و توسعه انتقال آن به مناطق آزاد تجاری»، فصلنامه پژوهش­های مدیریت راهبردی، شماره 32 و 33.
 
 
 
منابع انگلیسی:
-          Guangwen, Meng (۲۰۰۳), “The Theory of Free Economic Zones”, Germany, University of Heidelberg.
-          Jenkins, Mauricio. (2005), “Economic and social effects of export processing zones in Costa Rica”, Geneva, International Labour Office.
-          Malhotra, Shavin & Papadopoulos, Nicolas (2008), “A Comparative Analysis of Investment Climate at Free Trade Zones and Host Country Mainland”, Asac, Halifax.
-          Bogarin, Marielos (2007), Central American Free Zones: An overview of regulatory frameworks, Costa Rica, Central America Today November / December 2007