بررسی تهدیدات ناشی از کاربردهای اجتماعی فضای سایبر در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی فضای سایبر دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی (نویسنده مسئول)

2 دانشیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر

3 دانش‌آموخته دکترای مدیریت سیستم از دانشگاه تهران و پژوهشگر ارشد گروه مدیریت راهبردی فضای سایبر دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

نظام سلطه در ادامه تقابل دائمی خود با نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از ظرفیت فضای سایبر برای تضعیف پشتوانه مردمی و تقلیل قدرت ملی آن به‌طور فزاینده‌ای بهره‌برداری می‌نماید. در این میان، به‌منظور ایجاد سازوکار مناسب برای تضمین منافع ملی در فضای سایبر، ارائه تصویر جامع و روشن از ابعاد مختلف این مسئله در سطح جامعه، به دغدغه بسیاری از صاحب‌نظران این حوزه تبدیل شده است. این تحقیق که از حیث هدف، پژوهشی کاربردی محسوب می‌گردد با هدف دستیابی به «تهدیدات ناشی از کاربردهای اجتماعی فضای سایبر در جمهوری اسلامی ایران» انجام شده است. محقق در این تحقیق، نخست با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای و مطالعات اسنادی نسبت به شناخت فضای سایبر و مؤلفه‌های آن اقدام نموده است و در ادامه به‌منظور احصاء تهدیدات ناشی از کاربردهای اجتماعی فضای سایبر در جمهوری اسلامی ایران و تعیین وضعیت آن‌ها از روش زمینه‌ای – موردی و با روش پیمایشی، در قالب پرسش‌نامه توزیع‌شده اقدام به تحلیل و جمع‌بندی نتایج نموده است. درنتیجه بر اساس بررسی و تحلیل اظهار نظر خبرگان و کارشناسان مربوطه مشخص گردید، کاربردهای اجتماعی فضای سایبر در جمهوری اسلامی ایران برای امنیت ملی، مخاطره‌آمیز می‎باشد و از این بین تهدیدات حوزه انسانی و شناختی با 38 درصد، حوزه اطلاعاتی با 5/34 درصد و حوزه فیزیکی و زیرساختی با 5/27 درصد به ترتیب در اولویت یک تا سه قرار دارند. همچنین در رکن انسانی/ شناختی، مؤلفه‌های جهانی‌سازی فرهنگی و تسخیر فضای اجتماعی کشورها و  نیز ذائقه‎سازی و تغییر سبک زندگی به‎خصوص در جوامع شرقی به ترتیب در اولویت اول می‌باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating Threats from the Social Uses of Cyberspace in the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Hasan Mohammadi Monfared 1
  • Mohammad Mahdi Nejad Nouri 2
  • Mohsen Aghaei 3
1 PhD Student in Strategic Management of Cyber ​​Space University and Higher Research Institute of National Defense and Strategic Research (Corresponding Author)
2 Associate Professor Malik Ashtar University of Technology
3 PhD in System Management from the University of Tehran and Senior Researcher, Department of Strategic Management, Cyberspace, Higher National Defense University
  • فهرست منابع ومآخذ

    الف. منابع فارسی

    • امام خامنه‌ای (دامت برکاته)، (1397)، بیانات در اجتماع بسیجیان در ورزشگاه آزادی تهران.
    • ایزدی، فواد و ماه‌پیشانیان، مهسا، (1390)، راهکارها‌ و‌ راهبردهای ‌ایالات‌متحده ‌بـرای ‌جنـگ ‌سـایبر‌‌‌ تهـران،  خبرگزاری فارس،  معاونت پژوهشی و آموزشی گزارش راهبردی، شماره 2.
    •  بوزان، باری، (1378)، دولت‌ها‌،  مردم و هراس مترجم: ناشر، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    •  تامپسون، جان، (1380)،  رسانه‌ها‌ و ‌مدرنیته: ‌نظریه‌ اجتماعی ‌رسانه‌ها، مسعود اوحدی، تهران، سروش.
    • درویشی، فرهاد، (1387)، پروژه تحقیقاتی جنگ‌های مدرن، بررسی تفاوت‌های آن با جنگ‌های پیشین، بررسی عام فناوری در جنگ‌های مدرن با تحولات مورد انتظار در جنگ و فناوری نظامی در  دو دهه آینده.
    • کاستلز، مانوئل، (1380)، عصر اطلاعات:‌ظهور‌ جامعه ‌شبکه‌ای،‌احمد علیقلیان و افشین خاک‌باز، تهـران، طرح نو.
    • نای، جوزف، (1390)، آینده قدرت، رضا مراد صحرایی، تهران، حروفیه.
    • ﯾﻮﺳﻔﯽ، ﺟﻌﻔﺮ؛ روﺷﻨﯽ، ﻣﺮﺗﻀﯽ، (1393)، استفاده‌های اﻃﻼﻋـﺎﺗﯽ  - اﻣﻨﯿﺘـﯽ ﺟﺮﯾـﺎن ﺗﮑﻔﯿﺮ از شبکه‌های اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺠﺎزی (فیس‌بوک و ﺗﻮﯾﯿﺘﺮ)، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ پژوهش‌های ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ و اﻣﻨﯿﺘﯽ داﻧﺸﮕﺎه اﻣﺎم ﺣﺴﯿﻦ (ع)، سال سوم، شماره 11.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Adam Sadilek and John Krumm, “Far Out: Predicting Long- Term Human Mobility, Association for the Advancement of Artificial Intelligence, 2012, http: / / research. microsoft. com / en - us / um / people / jckrumm/
    • Bughin, J., Byers, A. H., Chui, M. (2011). How business uses social technologies, McKinsy Quarterly, November 2011, access online 16 Sep. 2012, url: http://www.mckinseyquarterly.com/newsletters/chartfocus/2012_05.html
    • Chui, M., Manyika, J., Bughin, J., Dobbs, R., Roxburgh, Ch., Sarrazin, H., Sands, G., Westergren, M. (2012). The Social Economy: Unlocking Value and Profuctivity Through Social Technologies, McKinsey Global Institute Report.
    • Clay Shirky, Here Comes Every body: The Power of Organ izing without Organizations(New York: Penguin Press, 2008), 11–21
    • De Gennaro T. (2010). Social Technologies Will Penetrate IT Management Tools, Forrester Research.
    • Derksen, M., Vikkelsø, S., Beaulieu, A. (2012). Social technologies: Cross-disciplinary reflections on technologies in and from the social sciences, Theory Psychology, vol. 22, no. 2, p. 139-147.
    • FTC, Internet of Things: Privacy & Security in a Connected World, Staff Report (Washington, DC: FTC, 2015), http: // www. ftc. gov / system / files / documents / reports
    • Gibson, William, Burning Chrome, Eos Publishers, New York, NY, 2003 Edition, 224 pages and William Gibson, Neruomancer, 20th Edition, Ace Publishers, New York, NY, 2004, 384 pp. In the latter book, Gibson defined cyberspace as: “a consensual hallucination experienced daily by billions of legitimate operators, in every nation, by children being taught mathematical concepts.”
    • Geoffrey Parker, Marshall Van Alstyne, and Sangeet Paul Choudary, Platform Revolution: How Networked Markets Are Transforming the Economy and How to Make Them Work for You, 2016, https://www.overdrive.com/search?q=747D962F-32B3-4F05-9126-A09E659AB96C
    • Janna Anderson and Lee Rainie, Digital Life in 2025(Washington, DC: Pew Research Center, 2014), 5, http: // www. pewinternet. org / files / 2014 / 03 / PIP _ Report _ Future _ of _ the _ Internet _ Predictions _ 031114. pdf.
    • Leibetseder, B. (2011). A Critical Review on the Concept of Social Technology. Social Technologies, 1(1), p 7–24.
    • Manyika, J., Chui, M., Bughin, J., Dobbs, R., Bisson, P., Marrs, A. (2013). Disruptive technologies: Advances that will transform life, business, and the global economy. McKinsey Global Institute Report, May 2013.
    • Michael Chui, Markus Loffler, and Roger Roberts, “The Internet of Things, McKinsey Quarterly, March 2010, http:// www. mckinsey. com / insights / high _ tech _ telecoms _ internet / the _ internet _ of _ things
    • McKinsey Global Institute et al., The Social Economy: Unlocking Value and Productivity Through Social Technologies (McKinsey Global Institute, 2012).
    • Skaržauskienė, A; Tamošiūnaitė, R.; Žalėnienė I. (2013). Defining Social technologies. Proceedings of the 4th international conference on Information systems management and evaluation, RMIT University Vietnam, Ho Chi Ming Sity, Vietnam 13-14 May 2013 / edited by Blooma John, Mathews Nkhoma, Nelson Leung. [Sonning Common]: Academic Conferences and Publishing International, 2013
دوره 10، شماره 36 - شماره پیاپی 36
همه مقاله های این شماره پژوهشی می باشند
مرداد 1399
صفحه 213-242
  • تاریخ دریافت: 08 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 21 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 24 فروردین 1399