بررسی رابطه بین فضاهای بی‌دفاع شهری و رفتارهای خشونت‌آمیز شهر تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

2 گروه جامعه شناسی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران،نویسنده مسئول

3 گروه جامعه شناسی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،ایران

چکیده

چکیده
با توجه به اهمیت پیشگیری از رخداد رفتارهای خشونت‌آمیز در شهر تهران به‌ویژه سرقت، نزاع و درگیری، کیف‌قاپی و مزاحمت علیه شهروندان و بررسی عوامل تأثیرگذار بر افزایش رفتارهای خشونت‌آمیز، این تحقیق با هدف بررسی نقش فضاهای بی‌دفاع شهری در رفتارهای خشونت‌آمیز در شهر تهران انجام پذیرفته است.
در این تحقیق از روش ترکیبی (آمیخته) استفاده شده است. به‌منظور دستیابی به رفتارهای خشونت‌آمیز و تعداد وقوع آن‌ها از روش تحلیل ثانویه استفاده گردیده است و برای بخش شناخت فضاهای بی‌دفاع و علل تفاوت در نوع رفتارهای خشونت‌آمیز از مشاهده مشارکتی و برای بررسی همبستگی بین متغیرهای تحقیق از روش همبستگی بهره‌گیری شده است. همچنین در این تحقیق 124 نقطه جرم‎خیز در شهر تهران به‌عنوان مناطق مورد مطالعه مطرح می‌باشند و از تعداد 384 نفر برحسب فرمول کوکران اطلاعات مورد نیاز با پرسشنامه محقق‎ساخته گردآوری گردیده است.
طبق یافته‌های به‎دست‎آمده می‌توان گفت که در بی‌دفاع شدن فضاهای شهری هر دو بُعد فیزیکی و اجتماعی فضاهای شهری مؤثرند و نظریاتی که تنها بر یک بُعد از ویژگی‌های فضاهای بی‌دفاع برای کنترل خشونت توجه کرده‌اند (چه فیزیکی، چه اجتماعی) نمی‌توانند کلیت فضاهای بی‌دفاع را به‌طور متناسب نشان داده و سبب کاهش خشونت شوند؛ بنابراین، نظریاتی که بر هر دو بُعد توجه کرده‌اند، کلیت فضاهای بی‌دفاع را بهتر نشان می‌دهند. از سوی دیگر، نظریات تک‌بعدی نیز تنها با توجه به نوع خشونت می‌توانند مورد توجه قرار گیرند. در بی‌دفاع شدن فضاها هر دو بُعد تأثیر دارند، اما در مقام مقایسه با توجه به نتایج به‎دست‎آمده برحسب نوع خشونت‌های بررسی‎شده، عوامل اجتماعی بیشتر از عوامل فیزیکی فضاها را برای وقوع مزاحمت بی‌دفاع می‌کنند. همچنین، عوامل اجتماعی نقش بیشتری در مُستعد کردن فضاها برای وقوع کیف‌قاپی و نزاع و درگیری دارند، اما عوامل فیزیکی نقش بیشتری در مُستعد کردن فضاها برای وقوع سرقت دارند؛ بنابراین، راهکارهای معطوف به کاهش خشونت از طریق طراحی شهری باید بر هر دو بُعد فیزیکی و اجتماعی فضاها، به‌طور هم‌زمان توجه کنند تا بتوانند بیشترین تأثیر را بر کاهش خشونت و جرائم از طریق طراحی شهری و مداخله در محیط اطراف بگذارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the relationship between defenseless urban spaces and violent behaviors in Tehran

نویسندگان [English]

  • Yaser Sheikh Veysi 1
  • Habib Sabouri Khosroshahi 2
  • Reza Ali Mohseni 3
1 PhD Student in Social Studies of Iran, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
2 Assistant Professor and Faculty Member of Islamic Azad University, East Tehran Branch, Tehran, Iran (Corresponding Author)
3 Associate Professor of Sociology, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Abstract
Considering the importance of preventing the occurrence of violent behaviors in Tehran, especially theft, strife and conflict, snatching bags and harassment against citizens and examining the factors affecting the increase of violent behaviors, this study aims to investigate the role of defenseless urban spaces in violent behaviors. Has been done in Tehran.
In this research, the combined method has been used. In order to achieve violent behaviors and the number of their occurrence, the secondary analysis method has been used. For identifying defenseless spaces and the causes of differences in the type of violent behaviors, participatory observation has been used and to examine the correlation between research variables, correlation method has been used. Is. Also in this research, 124 crime hotspots in Tehran are considered as study areas. From 384 people according to Cochran's formula, the required information has been collected with a researcher-made questionnaire.
According to the obtained findings, it can be said that both physical and social dimensions of urban spaces are effective in making urban spaces defenseless. And theories that focus on only one dimension of the characteristics of defenseless spaces to control violence (whether physical or social) cannot adequately represent the totality of defenseless spaces and reduce violence. Thus, theories that focus on both dimensions better illustrate the totality of defenseless spaces. On the other hand, one-dimensional theories can be considered only in terms of the type of violence. Both dimensions have an effect on the defenselessness of spaces, but in comparison, according to the results obtained according to the type of violence studied, social factors make the spaces more defenseless for the occurrence of disturbance than physical factors. Also, social factors have a greater role in preparing the spaces for the occurrence of snatch bags and quarrels and conflicts, but physical factors have a greater role in preparing the spaces for the occurrence of theft. Therefore, solutions to reduce violence through urban design should pay attention to both physical and social dimensions of spaces, simultaneously in order to have the greatest impact on reducing violence and crime through urban design and intervention in the environment.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defenseless spaces
  • Violent behaviors
  • Urban security
  • Physical characteristics
  • فهرست منابع ومآخذ

    الف. منابع فارسی

    • افتخاری، علی، (1379)، فضاهای بی‌دفاع شهری و امنیت اجتماعی، تهران، نظر زعیم.
    • بحرینی، حسین، (1386)، معنی و سازگاری در طراحی شهری،  تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
    • پودراتچی، مصطفی، (1391)، فضاهای بدون دفاع،  پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد، دانشکده هنرهای زیبا، دانشگاه تهران.
    • جیکوبز، جین، (1390)، مرگ و زندگی شهرهای بزرگ آمریکایی، ترجمه: حمیدرضا پارسی و آرزو افلاطونی، تهران.
    • قلیچ، مرتضی؛ عماری، حسن، (1392)، درآمدی بر فضاهای بی‌دفاع شهری، چاپ اول، تهران، نشر تیسا.
    • کرلینجر، فرد، (1383)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، تهران، انتشارات زعیم.
    • لنگ، جان، (1383)، آفرینش نظریه‌ معماری، ترجمه: علیرضا عینی‌فر، چاپ سوم، تهران، نشر دانشگاه تهران.
    • محسنی تبریزی، علیرضا؛ قهرمانی، سهراب، (1390)، فضاهای بی‌دفاع شهری و خشونت (مطالعه‌ موردی فضاهای بی‌دفاع شهر تهران)، تهران، فصلنامه جامعه‌شناسی کاربردی، دوره 22، شماره 4.
    • میرحسینی، زهرا، (1387)، بررسی جامعه­شناختی علل و عوامل مؤثر بر ترس از جرم در میان زنان شهر تهران، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده علوم اجتماعی.
    • مرتضوی، شهرناز، (1380)، روانشناسی محیط، چاپ دوم، تهران، انتشارات بهشتی.
    • فلیک، یو، (1382)، درآمدی بر پژوهش‌های کیفی در علوم انسانی، ترجمه: عبدالرسول جمشیدیان، سید علی سیادت و رضا علی نوروزی، نشر سماء قلم.
    • نجیبی ربیعی، مریم، (1385)، زنان و ترس از جرم در فضاهای شهری در شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دفتر امور زنان وزارت کشور.
    • نایبی، هوشنگ؛ سروستانی، صدیق، (1390)، نقش فضاهای بی‌دفاع شهری در رفتارهای خشونت‌آمیز، فصلنامه دانش انتظامی، دوره 13، شماره 1.

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Newman, Oscar. (1993). Creating Defensible Space. u. s. Department ofhousing
    • and urban development.
    • Cozens, P. Hillier, D & Prescott. (2002), Defensible space, Community safety, the British city and the Active Citizan: Penetrating the Criminal Mind. Crime Prevention and Community safety: An Introduction Journal. Pp: 7-21.
دوره 10، شماره 36 - شماره پیاپی 36
همه مقاله های این شماره پژوهشی می باشند
مرداد 1399
صفحه 349-376
  • تاریخ دریافت: 27 شهریور 1398
  • تاریخ بازنگری: 22 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 29 آبان 1398