ابعاد نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان از منظر تأثیرگذاری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجو دکتری امنیت ملی، دانشکده امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

پس از فروپاشی شوروی سابق که منجر به ایجاد خلأ قدرت فائقه در منطقه قفقاز گردید، رژیم صهیونیستی با استفاده از این فرصت و با به‌کارگیری راهبرد خروج از انزوا و محاصره بن گورین، نفوذ همه‌جانبه خود در جمهوری آذربایجان را گسترش داد. نزدیکی رژیم صهیونیستی به جمهوری آذربایجان با توجه به دشمنی این رژیم علیه جمهوری اسلامی ایران، منافع ملی و منطقه‌ای کشورمان را تحت تأثیر قرار داده است. هدف از این مقاله شناسایی و اولویت­بندی ابعاد و مؤلفه­های نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان از منظر امنیت ملی ایران می­باشد. در این تحقیق با استفاده از یک روش کیفی و آزمون ناپارمتری فریدمن به بررسی و اولویت­بندی ابعاد مورد اشاره پرداخته شده و در پایان با توجه به نتایج تحقیق، راهکارها و پیشنهادات لازم ارائه شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که به ترتیب بُعد نظامی – امنیتی با میانگین 337/63، سیاسی با میانگین 726/59، اقتصادی با میانگین 281/37 و اجتماعی - فرهنگی با میانگین 105/29 دارای اولویت می­باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dimensions of the Zionist regime's influence in the Republic of Azerbaijan from the perspective of influencing the national security of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Abbdolah mokhtari
z
چکیده [English]

After the collapse of the former Soviet Union, which created a vacuum of supremacy in the Caucasus region, the Zionist regime used this opportunity to expand its full influence in the Republic of Azerbaijan by using the strategy of isolation and siege of Ben-Gurion. The proximity of the Zionist regime to the Republic of Azerbaijan, considering the enmity of this regime against the Islamic Republic of Iran, has affected the national and regional interests of our country. The purpose of this article is to identify and prioritize the dimensions and components of the Zionist regime's influence in the Republic of Azerbaijan from the perspective of Iran's national security. In this research, using a qualitative method and non-parametric Friedman test, the mentioned dimensions have been studied and prioritized, and in the end, according to the research results, the necessary solutions and suggestions have been presented. The research results show that respectively The military-security dimension with an average of 63.337, the political dimension with an average of 59.726, the economic dimension with an average of 37.281 and the socio-cultural dimension with an average of 29.105 have priority.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zionist regime
  • Azerbaijan
  • Iran
  • Security
  • Influence
  • اخوان مفرد، سیاوش (۱۳۷۹)، «رژیم صهیونیستی در آسیای مرکزی»، مجله سیاست دفاعی، شماره ۳۰-۲۹.
  • اسمیت، استیو و جان بیلیس (1397)، جهانی‌شدن سیاست؛ روابط بین‌الملل در عصر نوین، زمینه تاریخی و نظریه­ها، ساختارها و فرایندها، ترجمه راه‎چمنی، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابزار معاصر تهران.
  • افشردی، محمدحسین (1386)، ژئوپلیتیک قفقاز و سیاست جمهوری اسلامی ایران، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، دانشکده فرماندهی و ستاد دوره عالی جنگ.
  • افشردی، محمدحسین (۱۳۸۳)، ژئوپلیتیک قفقاز و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: انتشارات فرماندهی ستاد سپاه پاسداران.
  • بصیری، محمدعلی (۱۳۷۹)، «تحولات مفهوم امنیت ملی»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، صص 92-73.
  • چشمه اعلایی، مهرداد (1384)، «جمهوری اسلامی ایران و تحولات حوزه قفقاز»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره ۵۲.
  • سایق، یزید (1382)، «امنیت در کشورهای درحال‌توسعه»، ترجمه مصطفی ایمانی، مجله راهبرد دفاعی، شماره ۲.
  • گنجینسکی، س تانیسلاو، (1388)، تنگناهای جدید در سیاست خارجی جمهوری آذربایجان.
  • جعفری، علی‌اکبر (۱۳۹۱)، تبیین عوامل و اهداف استراتژیک میان آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه خاورمیانه، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال هشتم، شماره دوم، صص 66-8.
  • قیاسی، امیر و بابا جانیو، زهرا (1392)، «راهبرد پیرامونی رژیم صهیونیستی و نظریه موازنه تهدید در روابط بین‌الملل»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و هفتم، شماره 1، بهار.
  • دستنائی، افشین و متقی (۱۳۸۶)، حضور رژیم صهیونیستی در قفقاز و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران (1387-1369)، تهران: دانشگاه عالمه طباطبایی.
  • معرض، جلال عبدالله (1385)، «همکاری نظامی ترکیه و رژیم صهیونیستی: اهداف و پیامدها»، ترجمه یحیی عطارزاده، مجله المستقبل العربی، به نقل از: روزنامه همشهری، ۱۲/۱۱/۱۳۸۵٫
  • ماندل، رابرت (1387)، چهره متغیر امنیت ملی، مترجم پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • نائبیان، جلیل (1393)، قدرت­های منطقه­ای و فرامنطقه­ای در حوزه قفقاز، رشت: پنجمین کنگره انجمن ژئوپلیتیک ایران.
  • نائبیان، جلیل (1395)، موقعیت اسرائیل و صهیونیسم در منطقه، نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، سال سیزدهم، شماره 26.
  • نویدنیا، منیژه (1388)، تحلیل رابطه شرایط اجتماعی و گفتمان امنیت، آشتیان: فصلنامه تخصصی جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان، سال پنجم، شماره دو.
  • نصیری، قدیر (۱۳۸۶)، روش شناخت در مکتب نئورئالیسم، فصلنامه مطالعات راهبردی شماره 36، تابستان، صص 238-215.
  • نصیرزاده، مهران و حسینی، میر عبدهلال (۱۳۹۱)، «ارزیابی و برآورد ظرفیت‌های تجاری دوجانبه ایران با جمهوری آذربایجان»، فصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال پنجم، شماره 11، صص 23-4.
  • نجفی، جعفر (1395)، ردپای اسرائیل در محیط پیرامونی ایران (تحلیلی بر استراتژی اسرائیل در آسیای مرکزی و قفقاز، چاپ سوم، مؤسسه روابط بین‌الملل.
  • واحدی، الیاس (۱۳۸۹)، برآورد استراتژیک جمهوری آذربایجان (اقتصادی – نظامی)، تهران: مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر تهران.