بررسی نقش عوامل مستقیم و غیر مستقیم احساس عدالت قضایی در ارتقاء امنیت عمومی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تخصصی امنیت ملی، دانشکده امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

چکیده

در شرایط امروز جامعه بی‌توجهی و عدم رعایت حقوق بین نهادها و مردم، ارکان و مراجع مؤثر در تأمین و اجرای نظم و عدالت، موجب می‌شود تا کارکردها و زمینه‌های تأمین و تقویت عدالت و امنیت زایل شده و معنای عدالت و امنیت به کارکردی متعارض تبدیل و احساس عدالت قضایی در جامعه کاهش یابد. لذا برای افزایش اعتماد عمومی و احساس عدالت قضایی در جامعه، تنها صدور و اجرای احکام قضایی کافی نیست، بلکه باید مردم عدالت قضایی را در بستر دادرسی مبتنی بر کیفیت، کارآمدی و بی‌طرفی مشاهده و لمس کنند، به همین منظور این تحقیق با هدف بررسی تاثیر عوامل مستقیم و غیر مستقیم احساس عدالت قضایی بر افزایش امنیت عمومی ج.ا.ا. صورت گرفته است.
در این تحقیق  با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی  و بهره گیری از روش نمونه گیری هدفمند، داده‌های مورد نیاز تحقیق طی سال‌های 1394، 1396 و 1397 گردآوری شده، ««نمونه آماری» در سه پیمایش برگزیده شده، به ترتیب 15049نفر(سال 1394)، 1000نفر(سال 1396) و 12400 نفر(1397) بوده است و در تحلیل داده از فراتحلیل استفاده شده است.
نتایج تحقیق نشان داد که از بین مولفه‌های مستقیم احساس عدالت قضایی (کارآمدی، کیفیت خدمات قضایی، استقلال قضایی و بی طرفی)، تنها کیفیت خدمات قضایی و از بین مولفه‌های غیر مستقمیم احساس عدالت قضایی (تاثیر رسانه‌ها بر افکار عمومی، دیدگاه، میزان دانش و آگاهی فردی) نقش تاثیر رسانه‌ها در ارتقاء امنیت عمومی ج.ا.ا. موثر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the role of direct and indirect factors in the sense of judicial justice in promoting public safety in the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • vahid mirhosseini
theran
چکیده [English]

In today's society, inattention and non-observance of rights between institutions and people, pillars and authorities effective in providing and implementing order and justice, causes the functions and grounds of providing and strengthening justice and security have disappeared and the meaning of justice and security has become a conflicting function. Reduce the sense of judicial justice in society. Therefore, in order to increase public confidence and the sense of judicial justice in society, it is not enough to issue and enforce judicial rulings, but people must observe and touch judicial justice in a context based on quality, efficiency and impartiality.
The aim of this study was to investigate the effect of direct and indirect factors on the sense of judicial justice on increasing public safety in the Islamic Republic of Iran. There have been.
In this research, using descriptive-survey method and using targeted sampling method, the required data of the research during 1394, 1396 and 1397 were collected, "Statistical sample" in three selected surveys, 15049 people (1394) ), 1000 people (in 1396) and 12400 people (1397) and meta-analysis was used in data analysis.
The results showed that among the direct components of the sense of judicial justice (efficiency, quality of judicial services, judicial independence and impartiality), only the quality of judicial services and among the non-independent components of the sense of judicial justice (the impact of media on public opinion, perspective, knowledge). And individual awareness) The role of media influence in promoting public security It has been effective.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Judicial Justice
  • Public Security
  • Mental Dimension of Judicial Justice
  1. احمدی، سید جواد، (1392) اصطلاح‌شناسی «عدالت» و پیوند آن با مفاهیم همسو در آموزه‌های نهج‌البلاغه، مجله معرفت اخلاقی، سال چهارم، ش13
  2. افتخاری، اصغر(1393) عدالت و امنیت ملی در اسلام، مجموعه مقالات عدالت و امنیت ملی، تهران، پژوهشگاه مطالعات راهبردی، چاپ اول
  3. انـصاری، شیخ مرتضی، (1379) المکاسب، بی‌‌جا، محبین، ج3
  4. آذربایجانی، علی‌رضا، کاظمی نجف‌آبادی، محسن، (1396) درنگی در مفهوم احساس عدالت قضایی، تهران، حقوق اسلامی، سال چهاردهم/شماره 54
  5. موسوی‌خمینی، سیدروح‌الله، (1386)  شرح حدیث جنود عـقل و جـهل، قم، مـؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی
  6. موسوی بجنوردی، سید محمد، روحانی، سمیه(1391)، شاخصه‌های عدالت قضایی از منظر امیرالمومنین علی (علیه‌السلام) با رویکردی بر آرای امام خمینی (س)، پژوهشنامه متین، سال 14شماره 54.
  7. بوزان، باری، (1390)، مردم دولت‌ها و هراس(ترجمه)، تهران، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  8. بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای
  9. جاویدی، مجتبی، (1384)، راهکارهای عدالت قضایی از دیدگاه مقام معظم رهبری، حقوقی گواه، دوره جدید، شماره 4 و5

10. جعفری لنگرودی، جعفر، (1388 ) ترمینولوژی حقوق تهران، گنج دانش، نظم عمومی، چاپ بیست و دوم

11. حاجی‌ده‌‌آبادی، احمد، (1385) اجرای عدالت- احساس عدالت، مجلۀ فقه و حقوق، سال سوم، ش9

12. ره پیک، حسن، (1385) درک امنیت عمومی، تهران، فصلنامه امنیت عمومی، ش1

13. ره پیک، سیامک، (1381)گفتگوی علمی، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، پژوهشکده مطالعات راهبردی

14. ره پیک، سیامک، (1386)، نسبت امنیت فردی و امنیت عمومی، تهران، فصلنامۀ امنیت عمومی، سال دوم، شمارۀ اول و دوم.

15. ریاحی، محمداسماعیل اسکندری، سمانه؛ حکیمی نیا، بهزاد؛؛ (1397) بررسی رابطۀ بین میزان مصرف رسانهای و میزان احساس عدالت بین دانشجویان دانشگاه مازندران، مجله جامعه شناسی کاربردی، شماره 71

16. زارعی، محمد حسین، (1386)، حقوق عمومی؛ امنیت قضایی به‌مثابه حق،  مجلس و راهبرد، تهران، شماره 56.

17. زاهدی مازندرانی، محمد جواد، صدیق سروستانی، رحمت اله، نوایی لواسانی، محمود، (1392) احساس عدالت و عوامل اجتماعی مرتبط با آن، مجله رفاه اجتماعی

18. زین‌الدینی، مجید، فرهی، علی، سلطانی، محمدرضا، (1395) پیامدهای کارآمدی در قوه قضاییه از منظر امام خمینی و مقام معظم رهبری، دوفصلنامه تخصصی اسلام و مدیریت، سال پنجم، ش 8و9

19. زینالی، امیر حمزه، آتش سخن، ستار، (1395) عدالت بدون دادگاه، تهران، انتشارات خرسندی

20. صدیق‌سروستانی، رحمت اله و دغاقله، عقیل، (1387) مقایسۀ نگرش شهروندان معمولی و نخبگان جامعه در مورد عدالت اجتماعی (مورد تهران بزرگ)، نامۀ علوم اجتماعی، ش 34

21. طباطبائی، سـیدمحمدحسین، (1386) المـیزان فی تفسیر القرآن، ترجمة سـیدمحمدباقر مـوسوی همدانی‌، قم، دفتر انتشارات اسلامی

22. علینقی، امیرحسین، (1379)، امنیت قضایی، فصلنامه راهبردی، سال سوم، ش 4.

23. فاضلی کبریا، حامد(1391) سرمایه اجتماعی در نهج‌البلاغه، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام)

24. قرآن کریم، ترجمه، محمدمهدی الهی قمشه‌ای

25. قربان نیا، ناصر، (1383)، عدالت و حقوق، مجله قبسات، سال نهم.

26. کاتوزیان، ناصر، (1388) فلسفه حقوق، جلد 1، تهران، شرکت سهامی انتشار

27. کاتوزیان، ناصر، (1387) گامی به‌سوی عدالت، میزان، چاپ اول

28. گروه مترجمان به ویراست علمی مرکزمالمیری، احمد، (1396)  ارزیابی نظام‌های قضایی اروپا در سال‌های 2012 و 2014(ویراست دوم)،  پژوهشگاه قوه قضاییه

29. لرنی، منوچهر، (1384) جامعه شناسی امنیت، تهران، انتشارات رامین.

30. لطفی، صفرعلی، (1393)، شاخص‌های عدالت و نقش آنها در ارتقاء امنیت ملی ج. ا.ایران، براساس آراء و نظرات مقام معظم رهبری دانشگاه عالی دفاع ملی - دانشکده امنیت ملی. 

31. موسوی بجنوردی، سید محمد، روحانی، سمیه، پژوهشنامه متین، سال 14شماره 54، بهار 1391

32. نونژاد، مسعود، (1377) راهی به‌سوی توسعه پایدار، تهران، فصلنامه اطلاعات سیاسی اقتصادی، شماره 11-12، سال دوازدهم

33. نهج‌البلاغه، ترجمه، محمد دشتی