1
دانش آموخته دکتری مدیریت راهبردی فضای سایبر، دانشکده امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران
2
دکتری مطالعات پیشرفته مدیریت، دانشگاه بوردو فرانسه
چکیده
گسترش روزافزون فضای سایبر سبب شده است که بخش قابل توجهی از فعالیت‌های حاکمیتی ازجمله فعالیت‌های امنیتی و نظامی به این فضا منتقل و فضای مزبور به عرصه نبرد مبدل شود؛ بنابراین بهمنظور صیانت از منافع کشور ضرورت دارد ساختار یکپارچه و بومی برای دفاع در این فضا فراهم گردد. فرایندهای اصلی یا کلیدی از مهم‌ترین مباحث دفاع سایبری محسوب می‌شوند که دفاع پیرامون آن‌ها شکل میگیرد. برای دستیابی به فرایندهای اصلی دفاع سایبری در این پژوهش، با بهرهگیری از روش موردی زمینهای، نخست اسناد بالادستی کشور مورد مطالعه قرار گرفته و با گزینش چند کشور، اسناد راهبردی قابل دسترس این کشورها بررسی شد و با ورود گزاره‌های استخراج‌شده از آن‌ها در سطح راهبردی، چارچوب معماری زکمن و با بهرهگیری از دانش 14 نفر از خبرگان این حوزه از طریق مصاحبه و پرسشنامه، فرایندهای کلیدی دفاع سایبری احصاء و با استفاده از روش مدل ساختاری تفسیری و مقایسه‌ای زوجی، این فرایندها سطح‌بندی و ارتباط بین آن‌ها ترسیم و مدل نهایی ارائه گردیده است.
پارساییان، علی و اعرابی، سید محمد (1394)، مدیریت استراتژیک، دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
جبار رشیدی، علی؛ نقیان فشارکی، مهدی و داداش تبار احمدی، کوروش (1392)، ارائه الگویی برای دفاع سایبری در آستانه حمله مبتنی بر پردازش رویدادهای پیچیده، ارائهشده در ششمین همایش فرامنطقهای پیشرفت‌های نوین در علوم مهندسی.
دهخدا، علی‌اکبر (1377)، لغت‌نامه دهخدا، (ج 14)، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
رامک، مهراب؛ امیرلی، حسین؛ قربانی، ولی‌الله؛ حقی، مجید؛ کاظمی، موسی؛ رمضان یارندی، محسن؛ اسماعیلی، علی؛ یزدانی، سعید و ملائی، علی (1395)، طراحی نظام دفاع سایبری کشور و تدوین راهبردهای آن، رساله گروهی، دانشگاه عالی دفع ملی، دانشکده امنیت.
شرکت اندیشه پردازان شریف (1385)، الزامات جنگ‌های نوین در فضای سایبر (مجازی)، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
شمس، فریدون (1383)، مفاهیم پایه معماری سازمانی، ماهنامه توسعه و کاربری فناوری ارتباطات و اطلاعات (تکفا)، سال دوم، شماره 3.
معین، محمد (1382)، فرهنگ معین، تهران: انتشارات امیرکبیر.
قاضی نوری، سید سپهر و قاضی نوری، سید سروش (1387)، استخراج راهکارهای اصلاح نظام ملی نوآوری ایران با تکیه بر مطالعه تطبیقی کشورهای منتخب، سیاست علم و فناوری، 1(1)، 64.
گروه پدافند غیرعامل وزارت دفاع (1387)، تهدیدات شبکه‌ای، تهران: وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، مؤسسه آموزشی و پژوهشی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری دفاعی.
مرآتی (2009)، تدوین روش توسعه چارچوب‌های معماری سازمان‌های دفاعی، مجله سیاست دفاعی، 20(79).
مرآتی، احسان (1391)، تدوین روش توسعه چارچوب‌های معماری سازمان‌های دفاعی، سیاست دفاعی، 3(20)، 60–33.
مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع (1390)، راهبردهای امنیت فضای سایبری در سه کشور انگلستان، آلمان و آمریکا، مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع.
نادری خورشیدی، علیرضا؛ فقیه‌علی‌آبادی، هادی و میرعباسی، رمضان (1391)، معماری سازمانی زمینه‌ساز استقرار و توسعه معماری اطلاعات در دستگاه‌های دفاعی و اجرایی کشور، سیاست دفاعی، 3(20)، 96–61.
)