پدافند غیرعامل از دیدگاه اسلام و راهکارهای اجرایی آن در ناجا (مطالعه موردی فرماندهی انتظامی استان خراسان جنوبی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار پایه 30 و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم انتظامی امین

چکیده

برقراری نظم و امنیت پایه پیشرفت و توسعه همه کشورها است. قوام­بخشی و مصونیت پلیس به‌عنوان حافظ نظم و امنیت و آسایش مردم در مقابل تهدیدهای داخلی و خارجی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از سویی با توجه به تعارض‌های آرمانی ایران با قدرت‌های فرامنطقه‌ای و عوامل منطقه‌ای‌شان و نفوذ عقیدتی و جهان‌گستر کشور ما و اینکه نیروی انتظامی سازمانی حکومتی و بازوی مسلح نظام برای تأمین امنیت داخلی است، ضرورت توجه به مبانی عقیدتی دفاع غیرعامل کاملاً آشکار و مبرهن است. هدف اصلی این مقاله آن است که نگارنده ضمن تبیین پدافند غیرعامل از دیدگاه اسلام، با استفاده از تجارب و دیدگاه‌های مسئولان انتظامی استان خراسان جنوبی راهکارهایی را برای توسعه و افزایش این دفاع اثربخش در ناجا تبیین نماید. این پژوهش از نظر نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات تحقیق در پیشینه، مبانی نظری و بخشی از یافته‌های دینی با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای و یادداشت‌برداری و در حوزه میدانی با استفاده از توزیع پرسشنامه در میان پاسخگویان گردآوری شد. جامعه آماری تحقیق، مسئولان و کارشناسان فرماندهی انتظامی استان خراسان جنوبی به تعداد 50 نفر است که به‌صورت تمام شمار از آن‌ها پرسش شد و نقطه نظراتشان در قالب طیف لیکرت اخذ و با استفاده از شاخص‌های توصیفی و آمار استنباطی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. یافته‌های تحقیق در زمینه پدافند غیرعامل از دیدگاه اسلام با مراجعه به قرآن و کتاب‌های روایی و سیره معصومان(ع) در قالب جداولی تدوین گردید. در پایان هر چهارده گویه مربوط به تأثیر به‌کارگیری شقوق مختلف پدافند غیرعامل در انجام بهینه مأموریت‌ها و وظایف نیروی انتظامی مانند ضرورت توجه به آموزه‌های دینی، نهادینه شدن این آموزه‌ها در کارکنان ناجا، افزایش تعامل میان فرماندهان و نخبگان، مشارکت مردم با پلیس، برخورد قاطع با هنجارشکنان، ساختار سازمانی چابک، پیش‌بینی تهدیدات، مصون‌سازی تأسیسات، بصیرت افزایی کارکنانریا، تقویت مبانی دینی برای پیشگیری از آلودگی به مفاسد و آسیب‌های شغلی، شایسته‌سالاری در انتصابات، ایجاد ساختار مناسب دفاع غیرعامل و تهیه پیوست پدافندی در تمام طرح‌های اجرایی ناجا با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و آزمون‌های آمار استنباطی مورد تأیید قرار گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Passive Defense from the Perspective of Islam and Its Implementation Strategies in the NAJA (Case Study of the Disciplinary Command of South Khorasan Province)

نویسنده [English]

  • Hassan reza rafiei
th grade associate professor and faculty member of Amin University of Law Enforcement Sciences
چکیده [English]

Establishing order and security is the basis of progress and development of all countries. Consolidation and immunity of the police as a guardian of order and security and comfort of the people against internal and external threats are of special importance. On the other hand, considering Iran's ideal conflicts with supra-regional powers and their regional agents and the ideological and global influence of our country and the fact that the police is the governmental organization and the armed arm of the system to ensure internal security, it is necessary to pay attention to ideological principles. Passive defense is quite obvious. The main purpose of this article is to examine passive defense from the perspective of Islam, using the experiences and views of law enforcement officials in South Khorasan Province to explain strategies for developing and increasing passive defense in the NAJA. This research is applied in terms of type and descriptive-analytical method. Research information in the background, theoretical foundations and some religious findings were collected using the library and note-taking method and in the field using a questionnaire distribution among respondents. The statistical population of the study is the officials and experts of the Disciplinary Command of South Khorasan Province, numbering 50 people, all of whom were questioned and their points of view were taken in the form of Likert scale and analyzed and evaluated using descriptive indicators and inferential statistics. Findings of research in the field of passive defense from the perspective of Islam were compiled in the form of tables by referring to the Qur'an and books of narration and biography of the Infallibles (AS). At the end of each of the fourteen items related to the effect of using different passions of passive defense in the optimal performance of missions and duties of law enforcement such as: the need to pay attention to religious teachings, institutionalization of these teachings in NAJA staff, increasing interaction between commanders and elites, public participation with Police, deal decisively with norm-breakers, agile organizational structure, threat forecasting, facility security, insight of staff, strengthening religious foundations to prevent corruption and job injuries, merit in appointments, creating a proper structure of passive defense and The preparation of the defense appendix was approved in all NAJA executive plans using descriptive statistics indicators and inferential statistics tests.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defense
  • Passive Defense
  • Islam
  • Innocents
  • Law Enforcement
  • الف. منابع فارسی

    • قرآن کریم، (1386)، ترجمه محمدمهدی فولادوند، مشهد: نشر هاتف.
    • ابن سعد، ابوعبدالله محمد (1374)، طبقات، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران: فرهنگ و اندیشه، 8 ج، ج 2.
    • ابن هشام، ابو محمد عبدالملک (1368)، زندگانی محمد پیامبر اسلام ترجمه سیره النبویة، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، چ 4، تهران: اسلامیه.
    • اسکندری، حمید (1390)، آمایش سرزمینی از منظر پدافند غیرعامل، تهران: بوستان حمید.
    • جلالی فراهانی، غلامرضا (1389)، طراحی الگوی بهینه آمایش سرزمین با رعایت اصول پدافند غیرعامل جهت نیل به توسعه پایدار، رساله دکتری، تهران: دانشگاه دفاع عالی ملی.
    • جمشیدی، زهرا؛ رادان، محمد یاسر و نکوئی، محمدعلی (1397)، ملاحظات پدافند غیرعامل در طراحی پل‌های خاص به‌منظور تداوم خدمت‌رسانی در شرایط بحران، دو فصلنامه مدیریت بحران، شماره 17: 68-53.
    • خامنه‌ای، سید علی (1394)، انسان 250 ساله، چاپ 50، تهران: ایمان جهادی.
    • خزایی، هوشنگ (1395)، پدافند غیرعامل از منظر مقام معظم رهبری و فرماندهی کل قوا (مدظله‌العالی)، نشریه بصیرت و تربیت اسلامی، دوره 13، شماره 36: 190-151.
    • خمینی، روح‌الله (1369)، آخرین پیام وصیت‌نامه سیاسی و الهی امام خمینی، تهران: اسوه.
    • طبری، محمد بن جریر (1375)، تاریخ طبری (تاریخ الرسل و الملوک)، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چ 5، تهران: اساطیر
    • علی­نژاد، مهدی؛ عابدی، یونس (1393)، تحلیل جغرافیایی نوار مرزی ایران و پاکستان از منظر دفاع و امنیت بر اساس GIS، پژوهش‌نامه مطالعات مرزی، سال دوم، شماره 5: 41- 28.
    • فردرو، محسن؛ رضایی، علی‌اکبر و مصطفوی، سید محمدرضا (1390)، ارزش‌های دینی حاکم بر دفاع غیرعامل، تهران: نشر عابد.
    • قبولیان، حسن (1388)، پدافند غیرعامل، تهران: معاونت تربیت و آموزش ناجا.
    • کاریزی، عادل و نوحی بزنجانی، محبوبه (1399)، ارزیابی طراحی معماری مدارس با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: مدرسه متوسطه امام حسین (ع) شهر مشهد)، فصلنامه معماری‌شناسی، سال سوم شماره 1: 11-1.
    • کرمی، فیروزه (1398)، جلوه‌هایی از پدافند غیرعامل در راهبردهای دفاعی قرآن مجید و سیره نبوی، پژوهشنامه معارف قرآنی، سال دهم شماره 37: 48-7.
    • کیانژاد، محمد؛ فیروزپور، فرهاد؛ مؤیدی، مهدی؛ بطحایی، سید حسن و ملکی اصل، علی (1391)، بررسی چگونگی حفظ الهی قرآن بر پایه راهبرد پدافند غیرعامل، فصلنامه علمی مطالعات بین‌رشته‌ای دانش راهبردی، سال نهم، شماره 37، زمستان ۱۳۹۸، صفحه ۲۴۹- ۲۳۲.
    • مطهری، مرتضی (1378)، مجموعه آثار ج 17 (جلد دوم از بخش سیره معصومین علیهم‌السلام)، چ 3، تهران: صدرا.
    • مطهری، مرتضی (1379)، مجموعه آثار ج 16 (جلد اول از بخش سیره معصومین علیهم‌السلام)، چ 3، تهران: صدرا
    • مطهری، مرتضی (1379)، مجموعه آثار ج 18 (جلد سوم از بخش سیره معصومین علیهم‌السلام)، چ 2، تهران: صدرا
    • موحدی­نیا، جعفر (1383)، دفاع غیرعامل، تهران: ستاد تدوین دروس درسی دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران.
    • موحدی­نیا، جعفر (1388)، اصول و مبانی پدافند غیرعامل، چ 3، تهران: دانشگاه مالک اشتر.
    • واقدی، ابوعبدالله محمد بن عمره (1369)، مغازی تاریخ جنگ‌های پیامبر (ص)، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، ج 2. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
    •  

     

    ب. منابع انگلیسی

    • Brandon, P.(2011). Extreme Management in Disaster Recovery, Journal of Procfdia Engineering, 14, 14-21.
    • Brasher, Jerry and Jones, William James.(2020), Risk Analysis and Management for critical Asset Protection, Willy handbook of Science and Technology for Homeland Security.
    • Chtterjee, P.(2019). Violent Morphologies: Landscape, Border and Scale in Ahmadabad Conflict, Journal of Geofrum, 40, 12-30.