تحلیل آسیب‌شناسانه خیزش مردمیِ کشور لیبی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیریت استراتژیک مطالعات امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی دانشکده امنیت ملی

2 دکتری علوم سیاسی

3 نیروی هوای ارتش جمهوری اسلامی ایران

چکیده

منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از لحاظ جغرافیایی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی که در قرن بیستم میدان تاخت‌وتاز انگلیس، فرانسه و آمریکا شده بود و شکل‌گیری حکومت‌های استبدادی و وابسته یکی از نتایج زیان‌بار این تهاجم به‌حساب می‌آمد، در آستانه سده بیست و یکم با الگو گیری از انقلاب اسلامی ایران، دچار تحول جدی شد و وضعیت جدیدی پیدا کرد و خیزش‌های مردمی با عنوان بیداری اسلامی در کشورهای این منطقه علیه حاکمان اقتدارگرای آن‌که با حضور اقشار مختلف مردم شکل گرفت و آتش به خرمن نظام‌های قبیله‌ای و خودکامه عربی زد، یکی از آثار این وضعیت محسوب می‌شود؛ لیکن این خیزش‌ها در مسیر خود با چالش‌ها و آسیب‌هایی مواجه شد و از این‌رو به هدف اصلی خود که همان دگرگونی بنیادین در ساختار قدرت حاکم در این کشورها بود، دست نیافت و به نقطه اوج خود نرسید.
این مقاله با هدف شناخت عوامل آسیب‌شناسانه خیزش مردمی در کشور لیبی به روش آمیخته (موردی زمینه‌ای) در قلمرو زمانی این خیزش‌ها (بازه زمانی 17 دسامبر 2010(27 آذرماه 1389) تاکنون) با رویکرد تبیینی - اکتشافی از طریق به‌کارگیری آمارهای توصیفی و استنباطی(تحلیل عاملی) در یک جامعه آماری 40 نفره در جهت پاسخگویی به این سوال که عوامل بُروز آسیب‌ بر روند خیزش مردمی در کشور لیبی چیست؟ انجام شده که ماحصل آن تبیین مهم‌ترین عوامل انحراف، انفعال و آسیب این خیزش‌ در کشور لیبی و در قالب بیداری اسلامی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Pathological analysis of the popular uprising in Libya

نویسندگان [English]

  • hossein akbari 2
  • Amir hushangh khadem daghigh 3
1
2 a
3 Air force
چکیده [English]

Geographically, culturally, politically, and economically, the Middle East and North Africa region, which in the twentieth century had become the battleground of Britain, France, and the United States, and the formation of authoritarian and dependent governments, was one of the detrimental consequences of this invasion.On the eve of the 21st century, following the example of the Islamic Revolution of Iran, it underwent a serious change and found a new situation, and popular uprisings called Islamic Awakening in the countries of the region against its authoritarian rulers, which was formed with the presence of different segments of the people. He reaped tribal and authoritarian Arab regimes, one of The effects of this condition are considered; However, these uprisings faced challenges and harms in their path, and therefore did not achieve their main goal, which was the fundamental change in the structure of the ruling power in these countries, and did not reach their peak.
This article aims to identify the pathological f actors of popular uprising in Libya by mixed method (case study) in the time frame of these uprisings (December 17, 2010 (December 27, 2010) so far) with an explanatory-exploratory approach through Using descriptive and inferential statistics (factor analysis) in a statistical population of 40 to answer the question of what are the causes of harm to the process of popular uprising in Libya? The result is an explanation of the most important factors of deviation, passivity and damage of this uprising in Libya in the form of Islamic awakening.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pathology
  • popular uprising
  • Islamic awakening
  • Libya
  • الف. منابع فارسی

    • امام خامنه­ای (مدظله­العالی)، مجموعه بیانات قابل‌دسترسی در سایت معظم­له: Khamenei.ir.
    • بذرافکن، مجید و جاودانی مقدم، مهدی (1391)، بیداری اسلامی و جنبش اسلامی در خاورمیانه، بیداری اسلامی در نظر و عمل، تهران؛ انتشارات دانشگاه امام صادق.
    • بنیانیان، حسن (1387)، مدلی بر آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی، آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی (مجموعه مقالات).
    • ثحاته، دنیا و وحید، مریم (1390)، عوامل دگرگونی در جهان عرب، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام.
    • ثقفی عامری، ناصر (1390)، ناتو در غزه جدید، عملیات نظامی در لیبی، معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی.
    • حقیقی، رضا (1390)، ابعاد سیاسی، حقوقی مداخله نظامی ناتو در لیبی، فصلنامه سیاست خارجی.
    • داداندیش، پروین (1391)، تحولات لیبی، دکترین مسئولیت حمایت، فصلنامه‌ی روابط خارجی.
    • دهقانی فیروزآبادی، سید جلال و محسنی، سجاد (1394)، علل و عوامل بیداری اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا (مطالعه‌ی موردی تونس، مصر، لیبی و یمن)، مجله سیاست دفاعی.
    • سخاوتی، نصرالله (1393)، «جنبش‌های اسلامی معاصر در شمال آفریقا (الجزایر، لیبی، مراکش و تونس) با تأکید بر مبانی معرفت‌شناسی، کلامی و فلسفی» حوزه علمیه قم.
    • کاظمی، علی‌اصغر و آقا علیخانی، مهدی (1392)، ارزیابی کاربرد دکترین مسئولیت حمایت در مداخله‌ی بشردوستانه (مورد بحران لیبی)، فصلنامه مطالعات بین‌المللی (ISI).
    • کردونی، ندا و کردونی، روزبه (1393)، بحران لیبی و اقدامات شورای امنیت، فصلنامه مطالعات خاورمیانه.
    • مجتهدزاده، سپنتا و نبی، فاطمه (1391)، تبیین مفهوم مداخله‌ی بشردوستانه در حقوق بین‌الملل با تأکید بر قضیه لیبی، فصلنامه مطالعات بین‌الملل (ISJ).
    • مشتاقی، الله کرم (1391)، مفهوم بیداری اسلامی و ریشه­های آن از نگاه مقام معظم رهبری، مجموعه مقالات همایش نظریه بیداری اسلامی در اندیشه امام خمینی (ره) و آیت‌الله خامنه‌ای(مد‌ظله‌العالی)، ناشر نهضت نرم‌افزاری وابسته به انتشارات انقلاب اسلامی.
    • مطهرى، مرتضی (1387)، «مجموعه آثار استاد مطهری»، تهران: صدرا.
    • معین، محمد (1371)، فرهنگ معین، تهران، انتشارات امیرکبیر.
    • نیاکویی، سید امیر (1390)، تحولات اخیر خاورمیانه و شمال آفریقا، ریشه‌ها و پیامدهای متفاوت، فصلنامه روابط خارجی.
    • هدایت، محمد (1392)، «نقش بیداری اسلامی بر توسعه دموکراسی در کشورهای مصر، تونس و لیبی»، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده اقتصاد و علوم اداری.
    • الویری، محسن (1390)، «بیداری اسلامی، چشم‌انداز آینده و هدایت آن، مجموعه مقالات هفدهمین اجلاس بین‌المللی وحدت اسلامی»، ج یک.
    • یوسفی، بتول (1391)، مبانی نظری بیداری اسلامی در قرن اخیر، نشر نهضت نرم‌افزاری وابسته به موسسه پژوهشی انقلاب اسلامی.