پیشران های موثر بر ساختار نظام بین الملل با استفاده از مدل ISM

کولیایی, حدیثه; روان بد, امین; حقیقی, علی محمد

پیشران های موثر بر ساختار نظام بین الملل با استفاده از مدل ISM

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران

² استادیارروابط بین الملل،گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی،لامرد،ایران

³ استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد

چکیده

توجه به مفهوم نظام بین المللی و چگونگی تغییر ساختارآن جایگاه ویژه ای در مطالعات روابط بین الملل داشته و محل مجادلات نظری گسترده بوده است. عوامل و پیشرانهای متعددی در تغییر و تحول نظام بین الملل اثرگذار هستند. سوال اصلی پژوهش این است که چه عواملی بر ساختار نظام بین المللی تاثیرگذارند و به عبارت بهتر پیشرانهای موثر بر ساختار نظام بین الملل کدامند؟ بنابراین هدف مقاله حاضر شناخت پیشران های موثر بر ساختار نظام بین الملل با نگاهی آینده پژوهانه است.در این پژوهش ضمن بهره گیری از نظریه واقعگرایی ساختاری (نوواقعگرایی) به عنوان چارچوب نظری، از تحلیل ساختاری توصیفیISM و برنامه میک مک استفاده شده است. در فرایند شناسایی پیشران های تاثیرگذار بر ساختار نظام بین الملل از روش « مصاحبه فردی » و « مطالعه کتابخانه ای » استفاده شده و برای طراحی مدل آینده نظام بین‌الملل از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری بهره گرفته شده است. مدلسازی ساختاری-تفسیری یکی از روش‌های اکتشافی طراحی مدل است که امکان ترسیم روابط پیچیده بین تعداد زیادی از عناصر را در یک موقعیت پیچیده تصمیم‌گیری را فراهم می‌کند. پس از بررسی عواملی از قبیل قدرت سیاسی، قدرت اقتصادی و نظامی، قدرت فرهنگی، جهانی شدن، نهادهای بین‌المللی، تغییرات آب‌وهوایی، گسترش فناوری، سلاح‌های کشتار جمعی، درگیری‌های منطقه‌ای، حقوق بشر، تروریسم، مهاجرت و تابعیت، بیماری‌های واگیر و جمعیت که در فرضیه پژوهش مطرح شده بودند، یافته های پژوهش نشان می‌دهد که قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی تاثیر گذارترین پیشران در تحول ساختار نطام بین الملل هستند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.33292538.1401.12.44.11.2

عنوان مقاله [English]

Propellants affecting the structure of the international system using the ISM model

نویسندگان [English]

Hadiseh kooliaee ¹
amin ravanbod ²
ali mohammad haghighi ³

¹ PhD Candidate of Political Science, Department of Political Science, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran

² Assistant Professor of International Relations, Department of Political Science, Lamerd Branch, Islamic Azad University, Lamerd, Iran

³ Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad University of Lamerd

چکیده [English]

Attention to the concept of the international system and how to change its structure has had a special place in the study of international relations and has been the site of widespread theoretical controversy.
Numerous factors and drivers are influencing transformation of the international system.
The main question of the research is what factors affect structure of the international system and in other words what are drivers of structure of international system?
Therefore, the aim of this article is to identify drivers of structure of international system with a futuristic perspective. In study, while using the theory of structural realism (neo-realism) as a theoretical framework, descriptive structural analysis of ISM and Mick Mac program has been used. In the process of identifying drivers of the structure of international system, the method of "individual interview" and "library study" has been used and to design the future model of international system, the method of structural-interpretive modeling has been used. Structural-interpretive modeling is one of the exploratory methods of model design that allows drawing complex relationships between a large number of elements in a complex decision-making situation. After examining factors such as political power, economic and military power, globalization, international institutions, climate change, the spread of technology, weapons of mass destruction, regional conflicts, human rights, terrorism, immigration and citizenship, infectious diseases and population. Were proposed in the research hypothesis, research findings show that political, economic, military and cultural power are most influential drivers in evolution of structure of international system.

کلیدواژه‌ها [English]

International system
structure
Propellants
power

مراجع

فهرست منابع ومآخذ

الف. منابع فارسی
- آذر، عادل؛ خسروانی، فرزانه و جلالی، رضا. (1398)، تحقیق در عملیات نرم، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.
- اصغرپور، محمدجواد. (1392)، تصمیم‌گیری‌های چند معیاره. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- جهان‌بین، فرزاد و پرتو، فتح‌الله، (1394)، سناریوی آینده نظام بین‌الملل، پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال چهارم شماره 13
- خرمشاد، طراح زادگان (1397)، راهبردهای جمعیتی تحکیم اقتدار و امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، فصل‌نامه امنیت ملی، سال نهم شماره دوم
- اخباری، شمس احمرو محمد، مهران، (1388)، ساختار نظام بین‌الملل در هزاره سوم و تحلیل بحران روابط ایران و آمریکا، فصل‌نامه جغرافیای انسانی، سال دوم شماره اول
- - دهشیری، گلستان؛ محمدرضا، مسلم، (1395)، الگوی رفتاری قدرت‌های بزرگ در مدیریت بحران‌های بین‌المللی در نظام تک – چندقطبی پژوهش‌نامه علوم سیاسی، سال یازدهم شماره سوم،
- سیمبر، رضا، (1380)، تحول در نظام بین‌الملل و کار ویژه‌های ملت – دولت، فصل‌نامه سیاست خارجی س، سال پانزدهم، دوره دهم، شماره 3،
- شریعتی، وکیلی؛ قربانی شیخ‌نشین، شهروز و بهنام، ارسلان، (1399)، نشانگان پیدایش موج پنجم تروریسم بین‌المللی در غرب آسیا، فصل‌نامه امنیت ملی، سال دهم، شماره سی و هشتم
- کیان خواه، احسان، (1398)، چالش‌های راهبردی حکمرانی با گسترش فضای سایبری، فصل‌نامه امنیت ملی، سال نهم، شماره سی و چهارم
- محبی نیا، صالحی؛ جهان‌بخش، منصور، (1392)، جنگ سرد نوین در روابط روسیه و آمریکا، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، دوره 6 شماره 24،
- مصلی نژاد، عباس، (1393)، تسری رقابت ژئوپلیتیکی به تضادهای هویتی در خاورمیانه، فصل‌نامه سیاست جهانی، دوره سوم، شماره سوم، پاییز
ب. منابع انگلیسی
- Gardas, B. B., Raut, R. D., Cheikhrouhou, N., & Narkhede, B. E. (2019). A hybrid decision support system for analyzing challenges of the agricultural supply chain. Sustainable Production and Consumption, 18, 19-32.
- Hoffman, S. (1961). “ International Systems and International Law”, in Hoffman, The State of War: Essays on the Theory and Practice of International Politics. New York: Praeger
- Kaplan, M.A. (2005). System and Process in International Politics. ECPR press.
- Kumar, A., & Dixit, G. (2018). An analysis of barriers affecting the implementation of e-waste management practices in India: A novel ISM-DEMATEL approach. Sustainable Production and Consumption, 14, 36-52.
- Rajput, S., & Singh, S. P. (2018). Identifying Industry 4.0 IoT enablers by integrated PCA-ISM-DEMATEL approach. Management Decision.
- Sage A. P.; Interpretive structural modeling: Methodology for large-scale systems; New York, NY: McGraw-Hil, 1977.
- Waltz, K.N. (1979). Theory of International Politics. Reading, Mass: Addison-Wesley Pub.Co.
- Wang, L., Cao, Q., & Zhou, L. (2018). Research on the influencing factors in coal mine production safety based on the combination of DEMATEL and ISM. Safety science, 103, 51-61.
- Warfield, J. N. (1974). Developing interconnection matrices in structural modeling. IEEE Transactions on Systems, Man, and Cybernetics, (1), 81-87.
- Zhou DQ, Ling ZL, Li HW (2006). A Study of the System's Hierarchical Structure Through Integration of DEMATEL and ISM. Paper presented at the Machine Learning and Cybernetics, Dalian, China.
ج. استناد به اینترنت
- تقریرالهجره فی العالم لعام 2020، المنظمیه الدولیه للهجره، 2020(1400)
- تغیرالمناخ التخفیف من تغیر المناخ، 2014 (1400)
- علی صباغیان، قدرت سیاسی، 1386(1400)
- موحد، علی، نقش قدرت فرهنگی در سیاست خارجی، 1388 (1400)
- Holeti, KJ، problem of change, 1988, www.files.ethz.ch/ir (1400)