ارائه مدلی برای ارزیابی امنیت سایبری جمهوری اسلامی ایران

کریمی قهرودی, محمدرضا; محمدی, حافظ; سعادتمند, امیر مسعود

ارائه مدلی برای ارزیابی امنیت سایبری جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

² دانشجوی دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی (نویسندۀ مسئول)

³ دانشجوی دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

موقعیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران در منطقه و نظام بینالملل و ناکامی نظام سلطه در عرصۀ تهدیدهای سخت و هزینهبر بودن آن موجب تغییر راهبرد دشمنان نظام اسلامی و استفاده از ظرفیتهای موجود در فضای سایبری
بهمنظور تقابل با جمهوری اسلامی ایران گردیده است. امنیت فضای سایبری یکی از مؤلفههای امنیت ملی است که باید بهطور جدی مورد توجه واقع شده و بهصورت پیوسته مورد ارزیابی قرار گیرد. ارزیابی مناسب امنیت سایبری باعث شناسایی نقاط قوت و ضعف کشورها در حوزههای مختلف شده و با برنامهریزی و ارایۀ راهبردهای لازم در نهایت موجب ارتقاء آن میگردد؛ در همین راستا هدف این پژوهش دستیابی به مدل بومی ارزیابی امنیت سایبری جمهوری اسلامی ایران است؛ بر این اساس با استناد به فرامین و تدابیر مقام معظم رهبری، اسناد بالادستی در حوزۀ سایبر و اسناد مؤسسات جهانی و با بهکارگیری فن خوشهبندی در تحلیل محتوا و روش دلفی، پنج مفهوم حکمرانی، حقوقی و قانونی، توانمندسازها و ظرفیتسازی، دفاعی- امنیتی و اجتماعی-فرهنگی بهعنوان ابعاد اساسی مدل ارزیابی امنیت سایبری مورد شناسایی قرار گرفتند؛ سپس مؤلفهها و ذینفعان هر یک از این ابعاد استخراج شدند و در نهایت مدل ارزیابی امنیت سایبری جمهوری اسلامی ایران پس از تأیید خبرگان حوزۀ سایبر ارایه گردید.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.33292538.1401.12.45.3.6

عنوان مقاله [English]

A model for assessing the cyber security of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

mohammad reza karimi ghohroudi ¹
Hafez Mohammadi ²
Amir Massoud Saadatmand ³

¹ Member of the Faculty of Malik Ashtar University of Technology,

² Ph.D. student sndu

³ Ph.D. student

چکیده [English]

The strategic position of the Islamic Republic of Iran in the region and the international system and the failure of the domination system in the field of severe and costly threats has changed the strategy of the enemies of the Islamic system and the use of existing capacities in cyberspace to confront the Islamic Republic of Iran. Cybersecurity is one of the components of national security that should be seriously considered and evaluated on an ongoing basis. Proper assessment of cyber security identifies the strengths and weaknesses of countries in various fields and by planning and providing the necessary strategies, ultimately leads to its promotion. In this regard, the purpose of this study is to achieve a native model of cyber security assessment of the Islamic Republic of Iran. Based on the orders and measures of the Supreme Leader, upstream documents in the field of cyber and documents of global institutions and using the clustering technique in content analysis and Delphi method, five concepts of governance, legal, empowerment and capacity Construction, defense-security and socio-cultural were identified as the main dimensions of the cyber security assessment model and then the components and stakeholders of each of these dimensions were extracted and finally the cyber security assessment model of the Islamic Republic of Iran was presented after approval by cyber experts.

کلیدواژه‌ها [English]

Cyber Security
Cyber Security Assessment
Delphi Method
Cyberspace
Model

مراجع

فهرست منابع ومآخذ

الف. منابع فارسی
- انتظامی، حسین (1392)، افق فناوری اطلاعات و ارتباطات در نگاه امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
- اهداف و سیاستهای مرکز ملی فضای مجازی،10 تیر (1395).
- تقیپور، رضا؛ اسماعیلی، علی(1397)، طراحی مدل مفهومی الگوی دفاع سایبری ج ا ا ، فصلنامۀ امنیت ملی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران.
- حکم انتصاب اعضای جدید شورای عالی فضای مجازی،14شهریور (1394).
- خلیلیپور رکنآبادی، علی؛ نورعلی وند، یاسر (1391)، تهدیدات سایبری و تأثیر آن بر امنیت ملی، فصلنامۀ مطالعات راهبردی ش 56.
- سند راهبردی امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات کشور (1387).
- سیاستهای کلی برنامۀ ششم توسعۀ کشور (1394).
- شهیر، احسان (1396)، طراحی الگوی راهبردی بومی امنیت فضای مجازی کشور، رسالۀ دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی.
- عالیپور، حسن(1393)، امنیت سایبری در افق1404(چالشها و راهکارهای حقوقی رویارویی با بزههای امنیتی سایبری)، تهران، همایش ملی دفاع سایبری.
- کمیتۀ دایمی پدافند غیرعامل کشور، سند راهبردی پدافند سایبری کشور (1394).
- مؤسسۀ آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، راهنمای تدوین راهبرد ملی امنیت سایبری، 1395.
- محمودزاده، ابراهیم؛ اسماعیلی، کیوان (1397)، الگوی راهبردی صیانت امنیتی فضای سایبر نیروهای مسلح، فصلنامۀ امنیت ملی، س هشتم، ش سیام، زمستان، تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
- ملائی، علی؛ کارگری، مهرداد؛ خراشادیزاده، محمدرضا (1397)، الگوی بازدارندگی در فضای سایبر بر اساس نظریه بازیها، فصلنامۀ امنیت ملی، س هشتم، ش 29.
- نصرتآبادی، جمشید؛ لشکریان، حمیدرضا؛ مردانی شهربابک، محمد؛ موحدیصفت، محمدرضا (1397)، ارائۀ الگوی راهبردی ارزیابی قدرت سایبری نیروهای مسلح ج ا ا، فصلنامۀ امنیت ملی، س نهم، ش سی و یکم، بهار.
- نصرتآبادی، جمشید؛ مؤمنه، محسن؛ یاقوتپور، محمدحسین؛ مهدی نژاد نوری، محمد (1398)، ارائۀ الگوی راهبردی ارزیابی شبکۀ ملی اطلاعات، فصلنامۀ امنیت ملی، س نهم، ش سی و سوم، پاییز.
- نوبخت، محمدباقر (1393)، روش تحقیق پیشرفته برای دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران
ب. منابع انگلیسی
- Australian Strategic Policy Institute (Aspi), Creating an Asia–Pacific Cyber Maturity Metric,2017
- Commonwealth Telecommunications Organisation (Cto), Commonwealth Approach for Developing National Cybersecurity Strategies,2015
- e-Governance Academy, National Cyber Security Index 2018,2018
- European Union Agency for Network and Information Security, An evaluation Framework for National Cyber Security Strategies,2014
- International Telecommunication Union, Global Cybersecurity Index 2018,2019
- Potomac Institute for Policy Studies, CYBER READINESS INDEX 2.0,2015
- TGlobal Cyber Security Capacity Centre University of Oxford, Cyber Security Capability Maturity Model (CMM) – V1.2,2014