نقش مؤلفه های اطلاعات و امنیت در تعامل مدیریت بحران های امنیتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری

2 دانشیار ‌دانشگاه علوم انتظامی‌امین

3 استادیار ‌دانشگاه علوم انتظامی‌امین

4 دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

در تعامل دستگاه های حکومتی برای مدیریت بحران های امنیتی، ابعاد «اطلاعاتی-امنیتی»، «عملیات روانی-رسانه ای» و «مدیریتی-فرماندهی» احصاء که در مقاله حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر اطلاعاتی و امنیتی به عنوان یکی از ابعاد تعامل تدوین شده است و تلاش می نماید مؤلفه ها و شاخص های «اطلاعاتی-امنیتی» را با بهره گیری از نظریه های خبرگان و اندیشمندان، شناسایی نماید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی که با رویکرد آمیخته انجام شده است. مشارکت کنندگان این پژوهش، صاحب نظران دانشگاهی، فرماندهان و مدیران حوزه امنیتی، انتظامی هستند که با روش نمونه گیری هدفمند در بخش کیفی 38 نفر و در بخش کمی 46 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی پرسشنامه محقق-ساخته بود که روایی سازه و پایایی ترکیبی آن مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از تحلیل مضمونی و در بخش کمی از مدل تأیید عاملی سه سطحی در نرم افزار اسمارت پی ال اس استفاده شد. در بعد مورد مطالعه، چهار مؤلفه شامل شورای عالی امنیت ملی، شورای امنیت کشور، شورای تأمین استان و شورای تأمین شهرستان احصاء و برای هر کدام چهار شاخص شناسایی شد. نتیجه تحلیل داده های کمی حاکی از این است که مهمترین شاخص ها در مؤلفه های مذکور به ترتیب «بکارگیری امکانات برای مقابله با تهدیدها»، «مقابله با تهدیدها، ناهنجاری ها و مشکلات»، «تعامل اعضاء با تصمیمات» «مشورت با نخبگان و اندیشمندان» از عوامل مؤثر اطلاعاتی-امنیتی در تعامل مدیریت بحران های امنیتی می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of intelligence and security components in the interaction of security crisis management

نویسندگان [English]

  • Mahmodreza Mahmodbabouei 1
  • Hossein Zolfagharee 2
  • AhmadReza Radan 3
  • Bahram Bayat 4
1 Student of P.H.D
2 Faculty member of Police University
3 Faculty member of Police University
4 Member of the faculty of the Higher National Defense University
چکیده [English]

The present article has been compiled with the aim of identifying effective Intelligence and Security factors as one of the dimensions of government organizations' interaction in security crisis management and tries to identify Intelligence and Security components and indicators in this type of interaction using the theories of experts and scientists. This research is applied in terms of purpose and mixed in terms of method. The statistical population of this research is academic experts, experts, commanders and managers in the field of security, Police who have scientific and practical backgrounds. In the qualitative section, data were collected and analyzed through thematic analysis through interviews with 38 people. In the quantitative section, 46 people with a researcher-made questionnaire whose CVI, CVR and combined reliability were confirmed. Data were collected and analyzed in a three-level factor validation model in Smart PLS software. After thematic analysis of the transcripts of the interviews, 4 indicators were calculated for each of the components of the Supreme National Security Council, national security, security of the province and the city. In the analysis of quantitative data showed that the most important indicators in the components are: Use facilities to deal with threats, dealing with threats, anomalies and problems, Members' interaction with council decisions and Consult the council with elites and scientists. So Intelligence and Security components with counted indicators are effective on Security Crisis Management Interaction.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Intelligence
  • Security
  • National order
  • Security crises
  • Interaction
  • الف- منابع فارسی

    • قرآن کریم، (1381)، ترجمه مهدی الهی قمشه ای، قم، انتشارات پاسدار اسلام.
    • پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری، (http://farsi.khamenei.ir).
    • آذر، عادل، غلام زاده، رسول و قنواتی، مهدی، (1391)، مدل سازی مسیری-ساختاری در مدیریت (کاربرد نرم افزار اسمارت پی ال اس)، تهران، نگاه دانش.
    • آستانا، ان.سی و نیرمال، آنجالی، (1388)، مدیریت اطلاعات و امنیت، مترجم علی پیرحیاتی، تهران، دانشکده اطلاعات.
    • استرکی، اکبر، (1399)، ساختار امنیتی کشور با تأکید بر نقش اطلاعاتی ناجا، تهران، دانشگاه علوم انتظامی امین.
    • افتخاری، اصغر، (1379)، انتظام ملی (جامعه شناسی سیاسی نظم از دیدگاه امام خمینی رحمه الله علیه)، تهران، سازمان عقیدتی سیاسی ناجا.
    • بشیری، سعید، بیات، بهرام، جمشیدی، شروین، صالح زاده، رضا. (1399). سیر تکوین و تحول الگوهای مفهومی تاب آوری در مدیریت بحران جوامع، فصلنامه امنیت ملی، 11 (39)، 288- 259. قابل بازیابی از: https://ns.sndu.ac.ir/article_1410.html
    • بوزان، باری، (1389)، مردم، دولت ها و هراس، تهران، ترجمه و انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • بیات، بهرام، (1387)، مدیریت بحران، تهران، دانشگاه علوم انتظامی امین، تقریرات درسی.
    • بیات، بهرام، (1395)، آسیب شناسی امنیت عمومی، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، تقریرات درسی.
    • جدی، مجید، (1383)، بررسی مدیریت بحران در زمینه امنیت داخلی و ارائه الگوی بهیه در این مورد، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده امنیت ملی.
    • حسینی، حسین. (1384). مدیریت بحران با رویکرد امنیت عمومی. تهران، معاونت آموزش ناجا.
    • داداندیش، پروین، کوزه گر کالجی، ولی. (1389). بررسی انتقادی مجموعه امنیتی منطقه ای با استفاده از محیط امنیتی منطقه قفقاز جنوبی، فصلنامه راهبرد، 19 (56) ، 107-73 . قابل بازیابی از: http://rahbord.csr.ir/article_124381.html
    • داوری، علی و رضازاده، آرش، (1396)، مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS، تهران، جهاد دانشگاهی.
    • ربیعی، علی. (1384). مطالعات امنیت ملی، چاپ سوم، تهران، انتشارات وزارت امور خارجه.
    • سامانه قوانین و مقررات مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، ( http://rc.majlis.ir).
    • شریعتی، شهروز، وکیلی، بهنام، قربانی شیخ نشین، ارسلان. (1399). نشانگان پیدایش موج پنجم تروریسم بین المللی در غرب آسیا، فصلنامه امنیت ملی، 10 (38) ، 34- 7. قابل بازیابی از: https://ns.sndu.ac.ir/article_1264.html.
    • شعبانی، ناصر، پاشایی هولاسو، امین. (1395). استحکام ساخت درونی نظام جمهوری اسلامی ایران در تعامل مردم و حکومت با رویکرد فازی، فصلنامه امنیت ملی، 6(22)، 30- 13. قابل بازیابی از: https://ns.sndu.ac.ir/article_635.html
    • شفیعی نیا، شفیع، (1395)، جامعه اطلاعاتی و امنیت داخلی، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، تقریرات درسی.
    • صادقی، سید شمس الدین، نادری، مسعود. (1395). تحلیل ابعاد امنیت دولت در ایران قرن بیست و یکم، فصلنامه دولت پژوهی، 2 (5) ، 202- 165. قابل بازیابی از: https://tssq.atu.ac.ir/article_4156.html
    • صیاد، محمدکاظم، بزرگمهر، علی، امینی، آرمین، طاهری، ابوالقاسم. (1399). تهدیدهای سایبری و اقدامات امنیتی در فضای مجازی، فصلنامه علمی امنیت ملی، 10 (38) ، 330 – قابل بازیابی از: https://ns.sndu.ac.ir/article_1258.html.
    • طبیعی، منصور، (1379)، سیمای امنیت در نهج البلاغه، تهران، سازمان عقیدتی سیاسی ناجا.
    • علامه طباطبایی، محمدحسین، (1378)، تفسیر المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی همدانی، جلد 3، قم،انتشارات اسلامی (جامعه مدرسین حوزه علمیه قم).
    • محبوبی منش، حسین. (1381). امنیت و انحرافات اجتماعی، مطالعات راهبردی زنان، فصلنامه مطالعات راهبردی زنان، 3 (18)، 159-133. قابل بازیابی در: http://ensani.ir/fa/article/89452.
    • محسنی، شهریار و اسفیدانی، محمدرحیم، (1393)، معادلات ساختاری مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی به کمک نرم افزار اسمارت پی ال اس، تهران، مؤسسه کتاب مهربان نشر.
    • مصطفایی، عبدالمحمد، (1393)، جایگاه گفتگو و تعامل در ایجاد همبستگی با نگرش به سیره نظری و عملی امام خمینی، تهران، آوای نور.
    • منصور، جهانگیر، (1376)، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران، نشر دوران.
    • مهانیان، علیرضا، قاضی زاده، سیدضیاء الدین، معینیان، علی، (1394)، شاخص سازی برای پایش چشم انداز سازمان ها، دوماهنامه اطلاعات راهبردی، 13 (127)، 31-9.
    • مهری، علی. (1398)، ارائه الگوی راهبردی در اداره امور بحران های امنیتی بر اساس گفتمان امام و رهبری، قانون اساسی، تجارب جمهوری اسلامی ایران و بهره گیری از تجارب موفق بشری، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی، دانشکده امنیت ملی.

    ب- منابع لاتین

    • Al-Rodhan, N. R (2009) The Three Pillars of Sustainable National Security in a Transnational World, Lit Verlag.
    • Gadal, S, & Jensoulin, R (2000) Border, frontiers and limits: some computational concepts beyond words. Cybergeo: European Journal of Geography.
    • Hare, Forrest (2010); The Cyber Threat to National Security: Why Can’t We Agree? CCD COE Publications, Tallinn, Estonia.