نفوذ سیاسی آمریکا در دوره پهلوی

سام دلیری, کاظم; خسروی, محمدرضا; رحیمی, بهمن; شریفی, منوچهر

نفوذ سیاسی آمریکا در دوره پهلوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی

² استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

³ دانش‌آموخته دکتری دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

«نفوذ» یکی از راهبردهای اعمال قدرت است که در اعصار قدیم در اشکال سخت و نیمه سخت و در عصر جدید در قالب نرم از سوی کشوری علیه کشور دیگر یا از جانب شخصی بر روی شخص دیگر اعمال می گردد. در این مقاله محققین با هدف بررسی نفوذ سیاسی آمریکا در دوره پهلوی برآنند تا با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مدل کیفی با رویکرد تبیین‌گری اختیار عاقلانه و ساختاری– علّی، محورها و مصداق‌های نفوذ سیاسی آمریکا در دوره پهلوی مبتنی بر اسناد و مدارک متقن را مورد توجه و مداقه قرار دهند.
بررسی ساختار سیاسی دوره پهلوی نشان می‌دهد آمریکا برای نفوذ در حوزه سیاسی این دوره به جهت ساختار حکومت استبدادی که عمده قدرت در اختیار حاکم است لذا تمرکز خود را با اولویت یک بر قدرت اول سیاسی کشور(شاه) و سپس بر قدرت دوم سیاسی کشور(دولت مردان عالی پهلوی) نموده و با نفوذ و تسلط بر این دو محور اهداف و منافع آمریکا در منطقه غرب آسیا را تأمین می نماید.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.33292538.1402.13.48.8.4

عنوان مقاله [English]

American political influence in the Pahlavi period

نویسندگان [English]

Kazem Sam Deliri ¹
Mohammadreza Khosravi ²
Bahman Rahimi ³
manochehr sharifi ³

¹ Associate Professor of the Supreme National Defense University

² Assistant Professor at of Supreme National Defense University

³ p.h.d of Supreme National Defense University

چکیده [English]

"Influence" is one of the strategies of exercising power that is exercised in ancient times in hard and semi-hard forms and in the new age in soft form by one country against another or from one person to another. In this article, with the aim of examining American political influence in the Pahlavi period, researchers intend to use a descriptive-analytical research method based on a qualitative model with a rational and structural-causal explanatory approach to the axes and examples of American political influence in the Pahlavi period. Examine sound documents.
An examination of the political structure of the Pahlavi period shows that the United States, in order to influence the political sphere of this period, due to the structure of the authoritarian government in which the main power is in power, therefore focuses first on the first political power of the country (Shah) and then on the second political power. The country (the government of the great Pahlavi men) and by influencing and dominating these two axes, it will achieve the goals and interests of the United States in the West Asian region.

کلیدواژه‌ها [English]

America
Pahlavi
influence
political influence

مراجع

فهرست منابع ومآخذ
- آبراهامیان، یرواند. (1384). ایران بین دو انقلاب، ترجمه احمد گل محمدی، محمدابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی.
- آقابخشی، علی‌اکبر و افشاریراد، مینو .(1386). فرهنگ علوم سیاسی، تهران: چاپار، چاپ دوم، ویرایش ششم.
- اسدی، بیژن .(1381). خلیج فارس و مسائل آن، تهران: سمت.
- آذربرزین، عبداله. (2009). مصاحبه با عنوان تاریخ شفاهی پهلوی، آمریکا، کالیفرنیا، (توسط حسین دهباشی ).
- الوندی، رهام. (1395). نیکسون، کیسینجر و شاه، ترجمه غلامرضا علی بابایی، تهران: پارسه.
- اسناد ساواک ش.س 22/4/51/13621/091- 13/11/42.
- اسناد ستاد بزرگ ارتش داران ش.س.3/12927/02.
- اسناد لانه جاسوسی آمریکا، جلد اول، دوم، سوم، چهارم و ششم، هفتم، هشتم، تهران: مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
- اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه، سالهای 1318-1319-1322- 1323، پیرهادی، محسن. (1395). ابعاد نفوذ آمریکا در ایران، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
- خسروی، محمد رضا. (1400). مصاحبه با عنوان روابط سیاسی پهلوی و آمریکا، دانشگاه عالی دفاع ملی(توسط محقق).
- ربیعی، علی. (1383). کارکردهای نفوذ ،تهران: دانشگاه امام حسین (ع)
- رحمانیان، علی. (1400). مصاحبه با عنوان روابط سیاسی پهلوی و آمریکا . دانشگاه تهران(توسط محقق).
- زونیس، ماروین. (1991). شکست جادویی: سقوط شاه، انتشارات دانشگاه شیکاگو، زونیس، ماروین .(1370). شکست شاهانه؛ روانشناسی شخصیت شاه، ترجمه عباس مخبر، تهران: طرح نو.
- سپهری، حسین. (2009). مصاحبه با عنوان تاریخ شفاهی پهلوی ، آمریکا، کالیفرنیا، (توسط حسین دهباشی ).
- سولیوان، ویلیام؛ آنتونی، پارسونز. (1372). خاطرات دو سفیر، ترجمه محمود طلوعی، تهران: علم.
- شایانمهر، علیرضا. (1379). دایرهالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی، تهران: کیهان، چاپ اول.
- عطایی، فرهاد و جهانشیر منصوری مقدم. (1387). سیاست خارجی ایران در قبال ایالات متحده آمریکا
- علم، امیراسدالله. (1371). گفتگوی من با شاه؛ خاطرات امیراسدالله علم، ترجمه گروه مترجمان،تهران: انتشارات طرح نو.
- غرایاق زندی، داوود. (1398). درآمدی بر سیاستگذاری امنیت ملی، تهران: مرکز مطالعات راهبری .
- فردوست، حسین. (1370). ظهور و سقوط سلطنت پهلوی، تهران: موسسه تحقیقات و مطالعات فرهنگی.
- کریملو، داود. (1374). یمن، تهران: وزارت امور خارجه.
- مهدوی،رضا. (1368). تاریخ جنگ پهلوی ، تهران: انتشارات طرح نو .
- مصاحبه با متخصصان حوزه نفوذ
- هالیدی، فرد. (1358). ایران، دیکتاتوری و توسعه، ترجمه محسن یلفانی و علی طلوع، تهران: علم.