پیامدها و فرصت‌های ناشی از افول هژمونی نظامی آمریکا بر امنیت ملی ج.ا.ایران

رمضانی  تکلیمی, داود; ایزدی, فواد; جعفری نیا, عباس; مرادیان, محسن

پیامدها و فرصت‌های ناشی از افول هژمونی نظامی آمریکا بر امنیت ملی ج.ا.ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش‌آموخته مقطع دکترای دانشگاه عالی دفاع

² استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران

³ استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران

⁴ استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

افول هژمونیک آمریکا معلول شکاف‌های عمیق سیاسی داخلی این کشور است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی پیامدها و فرصت‌های ناشی از افول هژمونی نظامی آمریکا و تأثیر آن بر ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی امنیت ملی ج.ا.ایران می‌باشد. این تحقیق کاربردی بوده و به روش زمینه‌ای ـ موردی انجام شده است. ابزار اطلاعات و داده‌ها، کتابخانه‌ای و میدانی بوده و حجم نمونه 37 نفر است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ترتیب اولویت چهار مؤلفه مرتبط با پیامدها، با ضریب اطمینان 91% و خطای 9% عبارتند از: سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی ـ‌ فرهنگی. بر اساس نتایج تحقیق، از تعداد 12 فرصت حاصل از افول هژمونی نظامی آمریکا، تعداد 8 فرصت با ضریب اطمینان 95% و خطای 5% بر ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی ج.ا.ایران مؤثر، نقش‌آفرین و معنادار می-باشند و فرصت‌های: «بهبود موقعیت کنشگران غیردولتی در نظام بین‌الملل که هرکدام می‌توانند منجر به ارتقای جایگاه و نقش‌آفرینی ج.ا.ایران در نظام بین‌الملل شوند، طراحی و مهندسی نظم خاورمیانه‌ای درون‌زای نوین مبتنی بر مشارکت همه کشورها، لزوم افزایش نرخ رشد جمعیت و حفظ سرمایه‌های انسانی و نخبگان و برتری یافتن ایران نسبت به آمریکا در کسب قدرت منطقه‌ای» بر ابعاد سیاسی، اقتصادی و نظامی ج.ا.ایران، مؤثر و معنادار نشدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Consequences and opportunities arising from the decline of US military hegemony on I.R.Iran's National Security

نویسندگان [English]

Davood Ramezani Taklimi ¹
Fouad izadi ²
Abbas Jafari-nia ³
Mohsen Moradian ⁴

¹ phd. in Supreme National defense University

² Assistant Professor, Faculty of World Studies, University of Tehran

³ Assistant Professor at Supreme National Defense University

⁴ Assistant Professor at Supreme National Defense University

چکیده [English]

The hegemonic decline of the US is result of US inside deep political divisions. The main purpose of research is identifying consequences and opportunities arising from decline of US military hegemony and its effect on political, economic and military dimensions of Iran`s National Security. The research is Practical and has been done in field-case method. The information and data tools are library and field gathering, and community size is 37. The research findings show priority order of four components related to consequences, with 91% confidence factor and 9% error, including: political, military, economic and socio-cultural. Out of 12 opportunities resulting, 8 opportunities with 95% confidence factor and 5% error are effective, role-playing and meaningful on political, economic and military dimensions of I.R.Iran including: "Improving position of non-governmental actors in international system, each of which can lead to promotion of position and role of Islamic Republic of Iran in the international system, designing and engineering a new endogenous Middle-Eastern order based on participation all countries, need to increase population growth rate and maintain Human resources and elites and Iran's superiority over US in gaining regional power" were not effective on political, economic and military dimensions of I.R.Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

Consequence
Opportunity
Hegemony
US
National Security

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

الف. منابع فارسی
- آهویی، مهدی (۱۳۹6)، افول هژمونی آمریکا: معنای انتقال قدرت در نظام جهانی و الزامات سیاست‌گذاری، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره اول، شماره بیست و سوم، 77-
- ارگانسکی، ای. اف. (1355)، سیاست جهان، ترجمه حسین فرهودی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
- ایکنبری، جان (۱۳۸۲)، تنها ابرقدرت، هژمونی آمریکا در قرن ۲۱، ترجمه: عظیم فضلی پور، تهران، ابرار معاصر.
- بیات، محسن (۱۳۹۱)، تاریخ تحریم ایران؛ تحول در آسیب‌پذیری‌ها و ماهیت تحریم‌ها، فصلنامه سیاست خارجی. سال ۲۶، 690-935.
- سعیدیراد، آرش و حلالخور، مهرداد (1402)‌، افول هژمونی ایالات‌متحده آمریکا و نظم جدید جهانی‌، جمهوری اسلامی ایران و هندسه نظم جدید جهانی و منطقه‌ای،‌ دانشگاه عالی دفاع ملی، کتاب مقالات هندسه نظم جدید جهانی،‌ ‌شماره اول.
- ظریف، محمد جواد (۱۳۹۷)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از درون مذاکرة مبتنی بر قدرت، فصلنامة سیاست خارجی، سال 2۲، شمارة ۴.
- عبداله‌خانی، علی (1398)، افول یا اضمحلال امپراتوری آمریکا و تحول در هندسه قدرت جهانی، انتشارات دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران.
- متقیان‌نژاد، محمدرضا و فاطمی‌نیا،‌ محمدعلی (1402)، افول سیاسی آمریکا در هندسه جدید جهانی
  از نگاه مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)، مفاهیم، نظریه‌ها و رویکردهای جدید در شکل‌گیری نظم جدید جهانی، دانشگاه عالی دفاع ملی، کتاب مقالات هندسه نظم جدید جهانی،‌ ‌شماره اول.
- مرادی، عبداله (۱۳۹۸)، دیپلماسی اجبار و راهبرد فشار حداکثری آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
- مرادی، عبداله و حضینیا، ناصر (1402)،‌ افول هژمونی آمریکا در منظومه فکری مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)،‌ جمهوری اسلامی ایران و هندسه نظم جدید جهانی و منطقه‌ای،‌ دانشگاه عالی دفاع ملی، کتاب مقالات هندسه نظم جدید جهانی،‌ ‌شماره اول.
- مرادیان، محسن (1393)، مبانی نظری امنیت، تهران، دانشکده علوم و فنون فارابی.
ب. منابع انگلیسی
- Cox, R.W., and Schechter, M.G. (2009) The Political Economy of a Plural World. Critical reflections on power, morals and civilization. London: Routledge. C-Span President Obama Speech to Muslim World in Cairo.
- Hulme, M. P., & Gartzke, E. (2021). The Tyranny of Distance: Assessing and Explaining the Apparent Decline in US Military Performance. International studies quarterly, 65(2), 542-550.
- Krause, Michael (2006), Hegemony - The idea of hegemony, and in this context the role of America in the modern world, UK, London.
- Lockie, A. (2016). How the US's nuclear weapons compare to Russia's. https://www.businessinsider.com/us-vs-russianuclear-weapons-2016-9?IR=T