مقاله پژوهشی: طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشگیری اجتماعی از وقوع جرم و تأثیر آن بر امنیت اجتماعی با تاکید بر نقش ناجا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری امنیت ملی

2 دانشیار علوم سیاسی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

امروزه نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با اعتقاد به نقش محوری اسلام و مردم و نهادهای اجتماعی در توسعه نظم و امنیت عمومی درصدد است تا با استفاده از فرصت‌های دینی و اسلامی و برقراری سازوکارهای مشارکت و دخالت مردم در برنامه‌ها و طرح‌های نظم و امنیت جامعه به افزایش میزان تعهد و اعتماد اجتماعی، قبول مسئولیت و انجام کارهای گروهی، افزایش مقبولیت اجتماعی و برقراری روابط عاطفی میان نیروی انتظامی و مردم بپردازد.هدف اصلی این مقاله ارائه الگوی اسلامی – ایرانی پیشگیری اجتماعی از وقوع جرم با تاکید بر نقش ناجا در امنیت اجتماعی می‌باشد.
پژوهش حاضر از لحاظ طرح تحقیق، در زمره تحقیقات آینده نگر می‌باشد، از لحاظ نوع تحقیق، کاربردی است جامعه‌ آماری پژوهش حاضر شامل 50 نفر از متخصصان و نخبگان در حوزه الگوی اسلامی - ایرانی پیشگیری اجتماعی از وقوع که نمونه‌ها به صورت هدفمند انتخاب گردیده است. ابزار گردآوری اطلاعات میدانی در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته‌ای بوده است در این تحقیق برای تعیین اعتبار پرسشنامه از ضریب لاشه(CVR) استفاده شد و جهت سنجش پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه با مطالعه اولیه و انجام اصلاحاتی با استفاده از نرم‌افزار SPSS محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه به کار رفته در این تحقیق برابر با 0.91می­باشد. در این پژوهش، با ترکیب جنبه­های مثبت تحقیقات کمّی و کیفی موضوع پیشگیری اجتماعی از جرم، شاخص‌های مؤلفه‌های آن مطالعه شد و همچنین هریک از شاخص‌ها اولویت بندی گردید. نهایتا باملاحظات جامعه شناختی و روانشناختی الگوی اسلامی – ایرانی که دارای دو بعد، چهار مولفه و شانزده شاخص بشرح ذیل بود ارائه نمود:
الف- بعد اول یا بعد فردی (درون) مدل شامل دو مولفه:
1- مولفه اصلاح باورهای دینی که شامل شاخص های: تواضع، مسئولیت محوری، توکل به خدا، تقوا و ایمان و... است.
2- مولفه توانمندی‌های فردی و اجتماعی که شامل شاخص های: شاخص‌های مهارت زندگی، پایگاه اجتماعی، پیوند اجتماعی و... است.
ب- بعد دوم یا بعد فرا فردی(برون) مدل نیز شامل دو مولفه:
1- مولفه اجزای ساختاری که شامل شاخص های: شاخص‌های عدالت اجتماعی، آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی و کنترل اجتماعی است.
2- مولفه تقویت کنشگران اجتماعی که شامل شاخص های: خانواده، محله، رسانه، فضای مجازی، نهادهای امنیتی و انتظامی و نهادهای آموزشی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designing an Islamic-Iranian Model of Social Prevention of Crime; Emphasizing the Role of NAJA in Societal Security

نویسندگان [English]

  • Ramezan Ali Abdi 1
  • Asghar Eftekhari 2
1 PhD student in National Security
2 Associate Professor of Political Science, Faculty of Islamic Sciences and Political Science, Imam Sadegh University
چکیده [English]

Nowadays, the Islamic Republic of Iran's police force (NAJA), believing in the pivotal role of Islam, people and social institutions in the development of public order and security, through utilizing religious and Islamic opportunities and establishing mechanisms of public participation and intervention in plans and programs for deploying order and security seeks to enhance the level of social commitment and trust, responsibility-orientation and implementing teamwork and social acceptance, and aims at establishing emotional relationships between NAJA and the public. Accordingly, identifying indictors and constituents impacting social prevention on one hand, and factors and elements contributing to supplying social security on the other, are considered the substantial prerequisites of planning for improving level of societal security. Therefore, the main objective of composing this article is to present an Islamic-Iranian model of social prevention of crime by stressing the role of NAJA in societal security.
Methodology: The present research, in terms of research design, is a prospective one, and of applied type. The statistical population (N=50) includes experts and elites in the field of Islamic - Iranian social model of prevention of crime. Target-oriented sampling method has been utilized for selecting the participants in the research. A self-made questionnaire was used for field data collection. In this study, Content Validity Ratio (CVR) was used to determine the validity of the questionnaire. The reliability of the questionnaire was assessed by conducting initial study and applying corrections using SPSS. Cronbach's alpha coefficient for the questionnaire used in this study is 0.91.
 Findings: Finally, taking into account sociological and psychological considerations, an Islamic-Iranian model was developed which consists of two dimensions, four constituents and sixteen indicators as follows: The first dimension or individual dimension of the model (interior) consists of two constituents:
1- The constituent of reforming religious beliefs which includes  various indicators :humility, responsibility-orientation, trust in God, piety, faith, and so on.
2- Constituent of individual and social competences which includes various indicators: life skills, social base, fostering good deeds and forbidding bad deeds.
The second dimension or extra-personal dimension of the model (exterior) includes two constituents:
1- Constituent of structural components including various indicators: social justice, social awareness, social trust and social control.
2- Constituent of reinforcing social agents including various indicators: family, neighborhood, media and cyberspace. The data of this study indicate that the higher the level of knowledge and awareness of citizens on crime prevention indicators and components, the more likely they are to cooperate with police forces (NAJA) to establish and maintain order and security. Findings in the neighborhood-oriented indicator show that citizens' collaboration with the police requires educating citizens in line with developing vision, knowledge and skills. Findings in the media indicator show that the more social surveillance is applied in the cyberspace by intelligence custodians, the more people have security feeling in the cyberspace. In the media indicator, the more the public believes in the positive role of the media in reflecting the situation of the community in terms of security, the higher the security feeling.

  1. الف. منابع فارسی

    1. قرآن حکیم،ترجمه آیت الله مکارم شیرازی،1388،مرکز طبع ونشر قرآن جمهوری اسلامی ایران
    2. بیانات رهبرمعظم انقلاب اسلامى‏دردیداردانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۶/۰۲/۲۵
    3. افتخاری، اصغر، ( 1391) امنیت اجتماعی شده، تهران : پژوهشکده علوم انسانی و مطالعات فرهنگی،
    4. اوحدی، علی اکبر، ( 1387 )مبانی حقوق عمومی، تهران،انتشارات جنگل، چاپ دوم.
    5. بارانی، بیرانوند، محمد،پیشگیری ازبزه دیدگی درمقابل سرقت،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاداسلامی،تهران،77-1376.
    6.  پوریان، عزت الله.(1392). جامعه‌شناسی شهری و روستایی جامعه. شماره 7
    7. چلپی- منصوریان، (1383). جامعه‌شناسی نظم، تهران: انتشارات نی
    8. حلاج پور،صدیقه؛ (1382)، «نقش دین در پیشگیری از وقوع جرم»، مجموعه مقالات همایش علمی کاربردی پیشگیری از وقوع جرم.
    9. حاجی ده آبادی، احمد.(1378). فقه و قانون نگاری. قم: موسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان
    10. خسرو شاهی، قدرت الله؛ (1382)، «پیشگیری از جرم در آموزه های قرآنی»، فصلنامه بصیرت (دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق).
    11. خسروشاهی، قدرت‌الله؛ (1383)، «پیشگیری ثانویه از جرم و انحراف در آموزه‌های قرآن)، فصلنامه رفاه اجتماعی.
    12. رجبی‌پور، محمود(1382). راهبرد پیشگیری اجتماعی از جرم،فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی،معاونت اجتماعی ناجا
    13. رادمنش،عزت الله،قرآن جامعه‌شناسی اتوپیا،انتشارات امیرکبیر،تهران،چاپ اول،
    14. ریتزر،جورج؛ ( 1381). نظریه­های جامعه‌شناسی در دوران معاصر،محسن ثلاثی،تهران،علمی، چاپ ششم
    15. سی گل، بررسی تاثیر ازخود بیگانگی اجتماعی در مسئولیت اجتماعی. شماره 2 شماره پیاپی 67.
    16. شاکری، ابوالحسن (1381) «قوه قضائیه و پیشگیری از وقوع جرم» مجکموعه مقالات علمی کاربردی پیشگیری از وقوع جرم
    17. شایگان، فریبا، (1395) امنیت اجتماعی با بهره مندی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی ()، تهران : پژوهشکده علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا،.
    18. علی اکبرزمانی،عبدالرضابایاری، (1391)،نقش پیشگیری اجتماعی درکاهش جرایم ومفاسدکلان اقتصادی،فصلنامه پژوهش انتظام اجتماعی، 1391، شماره 4
    19. علیزاده، مهدی؛ (1382)، «نقش اسلام در پیشگیری و کاهش بزهکاری»، مشهد، انتشارات دانشگاه علوم اسلامی رضوی، چاپ اول.
    20. فاضل لنکرانی ( ره)، محمد (1366). آیین کشورداری از دیدگاه امام علی (ع)، تنظیم و تقریر حسین کریمی.
    21. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شواری اسلامی،1380.
    22. کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب؛ (1413)، «الاصول من الکافی، دارالضوا»،چاپ اول، بیروت.
    23.  کاشانی، فبض. (1046)، احیاءالعلوم. جلد ا، تهران : انتشارات سمت
    24.  کریمی، (1391).جامعه‌شناسی و مشکله هویت ایران ( فراتحلیل از مطالعات نظری و پژوهش هویت). دوره13، شماره 49
    25. محمد نسل، غلامرضا، 1387، پلیس و سیاست پیشگیری ازجرم، ناشر دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا)
    26.  مجلسی، محمد باقر؛(1413)، «بحارالانوار»، دارالافوا، بیروت.
    27. مطهّرى،مرتضى،ده گفتار،تهران،صدرا،چاپ دهم،1373.
    28. معین، علی؛ (1381)، «پیشگیری ثانویه از جرم و انحراف در آموزه‌های قرآن)، فصلنامه منابع انسانی، چاپ ششم، دوره هشتم،ص48.
    29. مکارم شیرازى،ناصروهمکاران(1374)،تفسیرنمونه،تهران،دارالکتب الاسلامیه،چاپ، یازدهم،.
    30. میرخلیلى،محمود،«(1380)،پیشگیرىوضعی از نگاه آموزه‏هاى اسلام»،فقه وحقوق،ش1،ص59ـ8
    31. نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ (1378)، «پیشگیری از بزهکاری و پلیس محلی»، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 25و26، تابستان.
    32. نیازپور، امیرحسین. (1383). حقوق پیشگیری از بزهکاری در ایران. مجله حقوقی دادگستری، شماره‌های 49ـ 48
    33. نمامیان، فرشید و جلالی.(1384). پیشگیری از جرم در پرتو آموزه‌های دیینیی. نشریه مهندسی فرهنگی،شماره‌های 57و58
    34. ناصر مکارم شیرازی و همکاران، (1371)، تفسیر نمونه،ج18،قم.

     

    ب. منابع انگلیسی

    1. Barak. G (1987. norember). “crime of the homeless” A self Reflexire new marxist Analysis of crime and social
    2. . Boudon, R. & F. Borricaud (1986). “social Control”. P. 331
    3. Downes , d , and p, rock (1998). Understanding device p.336
    4. lomberoso, c. (1911). Crime: it is causes and remedies taylor, I, p. walton, and j. young (1973). The new

     

    ج. درگاه مجازی:

    1. http://www.haghgostar.ir
    2. http://www.socialworkeriran.com
    3. http://www.maarefquran.com
    4. http:// www.publicsafety.gc.ca