تدوین الگوی مدیریت راهبردی ج.ا.ا. بر مبنای مؤلفه‌های اثرگذار عقلانیت اسلام ‌پایه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد و عضو هیئت علمی دانشگاه عالی دفاع ملی

2 نویسنده مسئول و دانشجوی رشته مطالعات امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی

چکیده

کارگزاران جامعه اسلامی تلاش می‌کنند با اتکای به نیروی بیکران نصرت الهی و عزمی راسخ آینده مطلوب جامعه را ترسیم کنند و اهداف و راهبردهای کلان مورد نیاز برای تعالی جامعه را با رویکردی الهام‌بخش تدوین و اجرا کنند. بدین منظور به الگویی برای مدیریت راهبردی نیاز است که بر پایه سیاست‌های ابلاغی ولی‌فقیه و بر سه رکن عقلانیت، حکمت و مصلحت اسلام‌پایه استوار باشد؛ اتکای مدیریت راهبردی بر این ارکان سه‌گانه می‌تواند زمینه مناسبی برای تحقق آرمان‌ها و ارزش‌های انقلاب اسلامی، و اهداف سند چشم‌انداز کشور را فراهم کند و موجبات پیشرفت و تعالی جامعه اسلامی و تکوین الگوی الهام‌بخش و سرآمد حکومت اسلامی را فراهم سازد. ازاین‌رو در این پژوهش با توجه به عدم پرداختن به سه رکن تأثیرگذار، الگویی از مدیریت راهبردی مبتنی بر عقلانیت ارائه شده است.
روش تحقیق مورد استفاده آمیخته (کیفی و کمی) است. در مرحله نخست، برای ارائه الگو از روش کیفی (نظریه‌پردازی داده‌بنیاد) استفاده شده است. بدین منظور متون مربوط به عقلانیت اسلام‌پایه بررسی شد و نتایج با استفاده از سه مرحله کدگذاری (باز، انتخابی و محوری) تحلیل و تفسیر شده‌اند. این الگو بیانگر مضامین عقلانیت در هر یک از مراحل چهارگانه مدیریت راهبردی (سیاست‌گذاری، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، اجرا و ارزیابی) است. در مرحله دوم پژوهش، الگوی ارائه شده در مرحله کیفی به صورت کمی آزمون شده است. جامعه آماری تحقیق 30 نفر از خبرگان حوزه مدیریت راهبردی است که با نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند. برای اعتبارسنجی مضامین عقلانیت ارتباط با فرایند مدیریت راهبردی از مدل معادلات ساختاری (تحلیل عاملی تأییدی) استفاده شده است. این نتایج نشان می‌دهند مضامین استخراج‌شده با فرایند مدیریت راهبردی ارتباطی منطقی دارند. بدین ترتیب نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی مرحله دوم نیز نشان داد میزان تأثیرگذاری مقوله عقلانیت در هر یک از مراحل سیاست‌گذاری ، تصمیم‌گیری، برنامه­ریزی و اجرای راهبرد به ترتیب حدود 89/0، 76/0، 59/0 و 74/0 بوده است. این نتایج نشان می­دهد تأثیر عامل عقلانیت در مراحل سیاست‌گذاری و برنامه­ریزی نسبت به دو مرحله دیگر بیشتر بوده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Designation of the Strategic Management of Islamic Republic of Iran Based on the Effective Factors of Basic Islamic Wisdom

نویسندگان [English]

  • Seyyed Hasan Aghaee FirouzAbadi 1
  • Mahmmud SheykhHasani 2
1 Professor and faculty member of Higher National Defense University
2 Corresponding author and student of National Security Studies at Higher National Defense University
چکیده [English]

The agents of the Islamic society try to prepare a suitable future for the society based on God's assistance and unwavering intentions, prepare and perform the considerable goals needed for the elevation of the society by an inspiring approach. Therefore, there is a need for a pattern to manage based on Islamic Leader's notified policies and three bases of Wisdom, Reason and expediency of Islam. Dependence of strategic management on these three bases can provide a suitable ground for the fulfillment of Islamic Revolution goals and values and the goals of prospective documents of the nation can provide the cause of improvement and the elevation of Islamic society and the formation of inspiring patterns of Islamic government. Thus, in this research based on not paying attention on the three effective bases, a pattern of strategic management based on reason has been offered.
The method used in this research is mixed (quantitative and qualitative).In the first step, the qualitative method (data theorization) has been used to offer the pattern and the results were analyzed by three-step encoding (selective and pivotal dingle). This pattern reflects the wise theme in each of the four steps of strategic management (policy making, decision making, programming, performing and evaluating). In the second step of the research the offered pattern in the qualitative step has been examined quantitatively. The statistic society of the research consists of 30 experts in the field of strategic management that have been chosen by targeted selection.  In order to validate the concepts of wisdom in relation to strategic management process, the structural equation model (confirmative analysis) were used. Those results show that the extracted concepts have a direct relation with the strategic management process. Therefore, the results from confirmative analysis in the second step indicate the amount of effectiveness in each factor of policy making. Decision making and strategic execution are respectively about %89, %71, %59 and %74. These results show that effect of wisdom concept in the process of policy making and programming was more comparing to the other steps

-      اکبری، رضا (1386)، عقلانیت، تصمیم‌سازی، اصل شورا، فصلنامه اندیشه مدیریت، شماره 1، بهار.
-      حسن بیگی،ابراهیم (1390)، مدیریت راهبردی، تهران: انتشارات سمت.
-      رحیم پورازغندی، حسن، (1378)، عقلانیت، تهران: مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر.
-      علی پور ، فاطمه ، (1385)، نقش عقلانیت در فرهنگ و علوم اسلامی ، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی (مشکوهّ النور).
-      علی دوست، ابوالقاسم، (1385)، فقه و عقل، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
-      عیسوی ، محمود، (1379)، معرفت‌شناسی،عقلانیت و اقتصاد، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام) شماره 11 و 12 .
-      طباطبایی،محمدحسین(بی­تا)، بخشی درباره مرجعی نوروحانیت، مقاله "ولایت وزمامت"
-      طباطبایی،سیدمحمدحسین، (1417ق)،المیزان فی تفسیرالقرآن،قم،دفترانتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
-      مطهری،مرتضی (1361)،ااسلام ومقتضیات زمان،انتشارات صدرا،چاپ دوم،تهران.
-      مکارم شیرازی،ناصر،انوارالفقاههٌ،ج 1.