مقاله پژوهشی:راهبردهای پسابرجامی آمریکا علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی دکتری مدیریت راهبردی پدافند غیرعامل دانشگاه عالی دفاع ملّی (نویسنده مسئول)

چکیده

برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) توافقی ذیل برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران بود که در 14 ژوئیه 2015 پس از امضای وزرای خارجه ایران و کشورهای 1+5 به تصویب شورای امنیت سازمان ملل متحد رسید. علی­رغم اجرای کامل تعهدات این توافق از سوی ایران، دولت آمریکا بر اساس استراتژی خود از برجام خارج گردید و چالش‌ جدیدی را در این حوزه برای جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌الملل فراهم نمود. در این مقاله با هدف کمک به تصمیم‌گیران جهت ارتقای ضریب امنیت ملی کشور از طریق شناسایی راهبردهای آمریکا برای خروج از برجام، پس از بیان رویکرد دو کشور به موضوع برجام با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، از طریق ایجاد «کارگروه نخبگانی و تکنیک مصاحبه عمیق» به تحلیل و استخراج راهبردهای آمریکا در خروج از برجام علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است.
بر اساس نتایج به دست آمده منطبق با رویکرد آمریکا در خروج از برجام، راهبردهای اصلی این کشور در شش حوزه شامل: وادار به تسلیم نمودن جمهوری اسلامی ایران از طریق اعمال تحریم‌های شدید اقتصادی، براندازی جمهوری اسلامی ایران از طریق ایجاد بی‌ثباتی و تغییر رژیم، مهار ایران از طریق محدودسازی برنامه موشکی جمهوری اسلامی ایران، حل چالش منطقه جنوب غرب آسیا از طریق بازآرایی قدرت و کاهش نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران، انزوای ایران از طریق وادار نمودن جمهوری اسلامی ایران به نقض برجام و جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی ایران به مزایای برجام از طریق نقض قطعنامه 2231 شناسایی و دسته‌بندی گردیدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

US strategies against national security of the Islamic Republic of Iran after leaving the joint comprehensive plan of action

نویسندگان [English]

  • Asghar Eftekhari 1
  • Abbas Kheyrati 2
1 Associate Professor of Political Science, Faculty of Islamic Sciences and Political Science, Imam Sadegh University
2 PhD student in Passive Defense Strategic Management, National Defense University (Corresponding Author)
چکیده [English]

Abstract:
The Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) was an agreement on the Islamic Republic of Iran's nuclear program, which was approved by the United Nations Security Council on July 14, 2015, after the signature of the Iranian Foreign Ministers and the P5 + 1 countries.
Despite the full implementation of its commitments by Iran, the new US government withdrew from JCPOA based on its strategy and presented a new challenge to the Islamic Republic of Iran internationally.
 This article aims to help decision-makers to improve the national security factor by identifying US strategies to exit from JCPOA, after describing the two countries' approach to the issue by using "descriptive-analytical" approach, through the creation of "elite working group and In-depth Interview Technique" has analyzed and extracted US strategies to exit from JCPOA against Iran's national security.
 According to the results obtained in accordance with the US approach to withdrawal, the country's key strategies include six areas: forcing the Islamic Republic to surrender by imposing severe economic sanctions, overthrowing the Islamic Republic through instability and regime change; Iran's containment by limiting the Islamic Republic of Iran's missile program, resolving the challenge of Southwest Asia by reorienting power and reducing regional influence of the Islamic Republic of Iran, isolating Iran by forcing the Islamic Republic of Iran to violate the JCPOA and preventing the Islamic Republic of Iran from gaining benefits of JCPOA through the violation 2231 statement, were identified and classified.

  • امام خامنه‌ای (مدظله­العالی)، مجموعه بیانات (سخنرانی در دانشگاه فرهنگیان-19/02/1397)، قابل دسترسی در: www.khamenei.ir
  • امام خامنه‌ای (مدظله­العالی)، مجموعه بیانات (سخنرانی در دیدار با کارگران-10/02/1397)،
  • امام خامنه‌ای (مدظله­العالی)، مجموعه بیانات (سخنرانی در دیدار با مسئولان و متخصصان وزارت دفاع-10/06/1395)
  • افتخاری، اصغر، (1380)، امنیت جهانی: رویکردها و نظریه‌ها، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • افراسیابی، کاوه؛ انتصار، نادر؛ جعفری، سعید؛ فقیهی، روح‌الله، (1395)، ماراتن مذاکرات هسته‌ای (از سعدآباد تا کوبورگ)، تهران: نشر قومس.
  • جمعی از نویسندگان، (1395)، برجام؛سیاست‌ها،دستاوردهاو الزامات، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • خلیلی، رضا، (1395)، تأثیربرجامبرجایگاهومنزلتمنطقه‌ایوبین‌المللی جمهوریاسلامیایران، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • خلیلی، رضا، (1395)، پیامدهایمنطقه‌ای و بین‌المللیبرجام، رویکردی استراتژیک، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نوزدهم، شماره 2، تابستان.
  • خلیلی، رضا، (1394پیامدهاینظامی،دفاعیوامنیتیبرجام، ماهنامه برآورد، سال سوم، شماره 3.
  • رضایی پیش­رباط، صالح، (1395)، دستاوردهای حقوقی برجام، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • سیمبر، رضا، (1389)، سیاست خارجی آمریکا و تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران، دانش سیاسی، سال ششم، شماره 2، پاییز و زمستان.
  • عبدالمطلب، عبدالله، (1392)، راهبرد سیاست خارجی آمریکا در قبال انقلاب اسلامی ایران: تداوم یا تغییر، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، سال دوم، شماره 7، تابستان.
  • فتاحی زفرقندی، علی، (1394)، بررسیابعادحقوقیبرجامدرنظامجمهوریاسلامیایران، تهران: پژوهشکده شورای نگهبان.
  • کریمی­مله، علی، (1383)، تأملیمعرفت‌شناسانهدرمسئلهامنیتملیازنگاهامام خمینی (ره)، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره 4، زمستان.
  • میراحمدی، فاطمه­سادات، (1397)، خروج آمریکا از برجام و پیامدهای آن، ماه‌نگار راهبردی دیده‌بان امنیت ملی، شماره 74، خرداد.
  • میرزاده کوهشاهی، مهدی، (1395)، بحران‌هایمنطقه‌ایوفرصت‌هاینظامیوامنیتیناشیازبرجام، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • یزدان­فام، محمود، (1397)، برجام بدون آمریکا: گزینه‌ها و راهبردها، ماه‌نگار راهبردی دیده‌بان امنیت ملی، شماره 74، خرداد.
  • یزدان­فام، محمود، (1397)، آمریکا و برجام: گزینه‌ها و راهبردها، ماه‌نگار راهبردی دیده‌بان امنیت ملی، شماره‌های 72 و 73، اردیبهشت.
  • پایگاه اطلاع‌رسانی تابناک (21/07/1396)، متن استراتژی جدید و جامع آمریکا علیه ایران، قابل دسترسی در: https://www.tabnak.ir
  • خرم، علی، (06/11/1394)، منافع اجرای برجام برای ایران و جهان، قابل دسترسی در: http://www.irdiplomacy.ir
  • راهبرد معاصر (16/11/1396)، نگاهی به دکترین جدید هسته‌ای آمریکا و آنچه درباره ایران در این سند منتشر شده است، قابل دسترسی در: https://www.rahbordemoaser.ir
  • ناظمی­اشنی، امیر، (29/08/1396)، آینده ترامپ و ایران، قابل دسترس در: http://www.css.ir
  • یزدان­پناه، محمد، (26/05/1394)، پیامدهای منطقه‌ای برجام برای جمهوری اسلامی ایران، قابل دسترسی در: https://www.tabnak.ir