تبیین مبانی امنیت درمکاتب توحیدی ومادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری مطالعات امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی

چکیده

جهان‌بینی توحیدی در تمایز با جهان‌بینی مادی باعث ایجاد تفاوت‌های بسیار جدی در ابعاد، سطوح و روش‌های تأمین امنیت شده است که با تمرکز بر هریک از آن‌ها می‌توان تفاوت دو نگرش مختلف نسبت به امنیت را نیز مشخص کرد. بر مبنای این دو نوع نگرش، مبانی هستی‌شناسی، معرفت‎شناسی و روش‎شناسی متفاوتی شکل گرفته که پس از بررسی این نگرش‌ها، می‌توان به بررسی مبانی امنیت در مکاتب توحیدی و مادی بر اساس سطوح مذکور پرداخت. ضرورت پرداختن به ‌این موضوع، بررسی چالش‌های موجود در فضای واقعی امنیتی جهان و تقابل بین رویکردهای امنیتی مختلف و درنتیجه، شناسایی علت دقیق و مبنایی این اختلافات و تضادها در فضای حاکم بر فضای روابط بین‌الملل امروز می‌باشد. لذا هدف از انجام این تحقیق، آشنایی بنیادین و مبنایی با جهان‌بینی و بنیان‌های فکری و نظری مکاتب مختلف امنیتی حاکم بر دنیا و بررسی مؤلفه‌های مختلف در مهم‌ترین مکاتب امنیتی حاکم و تحلیل دیدگاه‌ها و خروجی‌های عینی و عملی ‌این مکاتب در صحنه‌های مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان‌ها و همچنین در صحنه نظام بین‌الملل است. بررسی علت اصلی تفاوت در معنا و مفهوم امنیت، هدف امنیت، منشأ امنیت، موضوع امنیت، ابعاد امنیت و ابزار و سازوکارهای دستیابی به امنیت در مکاتب الهی و مادی سؤال این پژوهش می‌باشد. با تحلیل و بررسی و مقایسه مبانی نظری و رویکرد امنیتی مصادیق مکاتب مادی (رئالیسم، لیبرالیسم) و مصداق مکتب الهی (اسلام) مشخص شد که تفاوت در رویکرد امنیتی این سه جریان از تفاوت در مبانی هستی‌شناسی آن‌ها نشأت می‌گیرد. ‌این تحقیق از نوع توسعه‌ای بوده و به شیوه توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع معتبر کتابخانه‌ای انجام گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Explain the basics of security in monotheistic and material schools

نویسنده [English]

  • Mohammad Eghbal Aliasghari
PhD student in National Security Studies, National University of Defense and Strategic Research
چکیده [English]

Univocalism in differentiating material material causes very serious differences in the dimensions, levels, and methods of security, which, by focusing on each one, can also distinguish between two different attitudes towards security. Based on these two types of attitudes, the foundations of ontology, epistemology and a different methodology have been formed. After examining these attitudes, one can study the security foundations of monotheistic and teaching schools based on these levels.
The need to address this is to examine the challenges in the real world of security of the world and the confrontation between different security approaches and, consequently, to identify the exact cause of these differences and contradictions in the context of the ruling space of today's international relations. Therefore, the purpose of this study is to become familiar with the fundamental and The basis of the worldview is the intellectual and theological ideology of various security schools ruling the world and examining the various components of the most important security schools of the ruling and analyzing the objective and practical outcomes of these schools in different scenes of individual and social life of humans as well as on the international scene.
The study of the main cause of the difference in meaning and concept of security, the purpose of security, the origin of security, the issue of security, the dimensions of security and mechanisms for achieving security in the divine books and the question of this research. By analyzing and comparing the theoretical foundations and the security approach, the examples of material schools (realism, liberalism) and the study of the divine school (Islam) revealed that the difference in the security approach of these three streams originated from the difference in their ontology constraints.
This research has been developed in a descriptive-analytical manner and with the use of credible library resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • worldview
  • security approach
  • theoretical foundations
  • ontology
  • Islam
  • realism
  • liberalism
  • فهرست منابع ومآخذ

    الف) منابع فارسی

    • قرآن کریم
    • افتخاری، اصغر (1383 )، «قدرت، امنیت و شریعت؛ درآمدی بر جایگاه امنیت در اندیشه و عمل فقهای شیعه در عصر قاجار»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سپاه پاسداران 7، ش 1.
    • احمدی، محمدرضا (1384)، امنیت؛ مفاهیم، مبانی و رویکردها، قسمت دوم: رویکرد اسلامی. مربیان، سال پنجم، شماره 15.
    • افتخاری، اصغر (1389)، صلح و امنیت بین‌الملل، رویکرد اسلامی، مجموعه مقالات اسلام و روابط بین‌الملل (چارچوب‌های نظری، موضوعی و تحلیلی)، به اهتمام حسین پوراحمدی، چ 1، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    • راسل، برتراند (1378 )، جهان‌بینی علمی، ترجمه حسن منصور، چاپ چهارم، تهران، نشر آگه.
    • برزنونی، محمدعلی (1384 )، اسلام؛ اصالت جنگ یا اصالت صلح، مجله حقوقی نشریه مرکز امور حقوقی بین‌المللی معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری، شماره 33.
    • برکوویتز، مورتون و پی. سی. باک (1378 ) امنیت ملی در: گزیده مقالات سیاسی امنیتی، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، ج 2، چاپ دوم، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسن (1388)، توضیح المسائل مراجع، ج ۲، چاپ شانزدهم، قم، انتشارات جامعه مدرسین.
    • بوزان، باری (1379) مردم، دولت‌ها و هراس: مشکل امنیت ملی در جهان سوم، درادوارد ای. آزر و چونگ این مون، امنیت ملی در جهان سوم، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • تاجیک، محمدرضا (1381 )، مقدمه‌ای بر استراتژی‌های امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران؛ رهیافت‌ها و راهبردها، تهران، فرهنگ گفتمان.
    • خلیلی، رضا (1388)، مطالعات امنیتی غربی؛ محدودیت‌های تبیین و الزامات تغییر، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 12، ش 45
    • خلیلی، رضا (1383 )، تحول تاریخی- گفتمانی مفهوم امنیت فصلنامه مطالعات راهبردی سال هفتم، شماره 23.
    • ره‎پیک، سیامک (1387 )، نظریه امنیت جمهوری اسلامی ایران، تهران، دانشگاه عالی دفاع ملی.
    • دری نجف‌آبادی، قربانعلی (1379 )، نگاهی به امنیت از منظر امیر مؤمنان (ع)، فصلنامه حکومت اسلامی، سال پنجم، شماره 18.
    • سجادی، عبدالقیوم (1381 )، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، مجله علوم سیاسی، سال پنجم، شماره 19، پاییز.
    • سرخسی، محمد بن‌ احمد شمس‌الائمه‌ (1971 م)، شرح‌ کتاب‌ السیر الکبیر، ج 1، چاپ‌ صلاح‌الدین‌ منجد، قاهره‌.
    • سیمبر، ارسلان و قربانی شیخ‌نشین، ارسلان (1389)، اسلام‌گرایی در نظام بین‎الملل رهیافت‎هاو رویکردها، چ 1، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
    • شریعتمدار جزایری، نورالدین (1379)، امنیت در فقه سیاسی شیعه، فصلنامه علوم سیاسی، سال سوم، شماره 9.
    • عباسی اشلقی، مجید (1383)، تحلیل امنیت در پارادایم‌های حاکم بر روابط بین‌الملل، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره سوم، پاییز، شماره مسلسل 25.
    • قاسمی، محمدعلی (1391) دیالکتیک امت و ملت در آرای امام خمینی (ره ) و بنیان‌های نظری امنیت در جمهوری اسلامی ایران، به اهتمام فرزاد پورسعید، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • قاسمی، فرهاد (1386)، بررسی مفهوم امنیت در سیاست تازه بین‌الملل اطلاعات سیاسی - اقتصادی، شماره 245 و 246.
    • کریمی مله، علی (1383)، تأملی معرفت‌شناسانه در مسئله امنیت ملی از نگاه امام خمینی (ره)، فصلنامه مطالعات راهبردی، س 7، ش 26.
    • لک زایی، نجف (1385 )، مناسبات آزادی و امنیت از دیدگاه امام خمینی (ره)، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 36.
    • مردن، سیمون (1379)، تقابل فرهنگى در روابط بین‌الملل اسلام و غرب، ترجمه احمد علیخانی، تهران، انتشارات آرین.
    • مطهری، مرتضی (1385 )، جهان‌بینی توحیدی، چاپ بیست و ششم، تهران، انتشارات صدرا.
    • مک لارن، آر.دی (1379 )، مدیریت امنیت ملی: تجربه آمریکا و درس‌هایی برای دول جهان سوم، در: آزر، ادوارد. ای؛ و چونگ این مون، امنیت ملی در جهان سوم، ترجمه پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • مک کین، لای آر.دی و آر.لیتل (1380) امنیت جهانی؛ رویکردها و نظریه‎ها، ترجمه اصغر افتخاری، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    • مک کین، لای آر.دی و آر.لیتل (1383)، مرزهای گفتمانی نظریه اسلامی امنیت؛ گذر از جامعه جاهلی به جامعه اسلامی، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال هفتم، شماره 25
    • ناصرزاده، بابک (1386)، معاهدات و کنوانسیون‌ها و سازمان‌های بین‌المللی، تهران، انتشارات بهنامی.
    • ناصرزاده، هوشنگ (1372)، اعلامیه‌های حقوق بشر، تهران، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی ماجد.
    • وطن‌دوست، رضا (1386)، نگاهی به امنیت در آموزه‌های اسلامی، مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره،25.

     

    ب) منابع لاتین

    • Adler, E. (1997), “Seizing the Middle Ground: Constructivism”, in World Politics, European Journal of International Relations 3(3).
    • Adler, E. (2002), “Constructivism and International Relations,” in W. Carlsnaes, T. Risse and B.A. Simmons (eds), Handbook of International Relations. London: Sage.
    • Allison, G.T. and Zelikow, P. (1999), Essence of Decision: Explaining the Cuban Missile Crisis, 2nd edn. New York: Longman.
    • Buzan, B., Waever, O. and De Wilde, J. (1998), Security: A New Framework for Analysis, Boulder, CO: Lynne Rienner.
    • Falk, Richard, Liberalism at the Global Level:The Last of the Independent Commissions,Millennium Special Issues: The Globalization of Liberalism, 24(3),1995,
    • Fearon, J. and Wendt, A. (2002), “Rationalism and Constructivism: A Skeptical View,” in W. Carlsnaes, T. Risse and B.A. Simmons (eds), Handbook of International Relations, London: Sage.
    • Gilpin, R. (1986). “The Richness of the Tradition of Political Realism,” in R. Keohane (ed.), Neorealism and Its Critics. New York: Columbia University Press.
    • Gourevitch, P. (1978), “The Second Image Reversed: The International Sources of Domestic Politics,” International Organization 32(4)
    • Katzenstein, P. (1996), The Culture of National Security: Norms and Identity in World Politics. New York: Columbia University Press.
    • Keohane, R. and Nye, J.S. (1977), Power and Interdependence: World Politics in Transition. Boston, MA: Little Brown.
    • Kirk, Grayson (1997), The Study of International Relations in American Colleges and Universities, New York: Council on Foreign Relations.
    • Kolodzij, Edward A. &RoloertHarkavy (1982), Security Politics of Developing Countries, Lexington: Lexington Books.
    • Moravcsik, A., ed. (1998). Centralization or Fragmentation? Europe Facing the Challenges of Deepening, Diversity, and Democracy, New York: Council on Foreign Relations.
    • Morgenthau, H.J. (1993), Politics among Nations: the Struggle for Power and Peace, brief edn, revised by K.W. Thompson. New York: McGraw Hill.
    • Risse-Kappen, T., ed. (1995), Bringing Transnational Relations Back In: Non-State Actors, Domestic Structures, and International Institutions. Cambridge: Cambridge University Press.
    • Ruggie, J.G. (1998), Constructing the World Polity: Essays on International Institutionalism, London: Routledge.
    • Russett, B. and Antholis, W. (1994), Grasping the Democratic Peace: Principles for a Post-Cold War World, Princeton, NJ: Princeton University Press.
    • Schmidt, B.C. (2002), “On the History and Historiography of International Relations,” in W. Carlsnaes, T. Risse and B.A. Simmons (eds), Handbook of International Relations. London: Sage.
    • snyder, J. (1991), Myths of Empire. Ithaca, NY: Cornell University Press.
    • Waever, O. et al. (1993), Identity, Migration and the New Security Agenda in Europe. New York: St. Martin’s Press.
    • Walker, R.B.J. (1993), Inside/Outside: International Relations as Political Theory, Cambridge: Cambridge University Press.
    • Walker, R. (1988), One World, Many Worlds: Struggles For a Just World Peace, Boulder: Lynne Renner.
    • Wendt, A. (1992), “Anarchy Is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics,” International Organization, 46.
    • Wight, C. (2002). “Philosophy of Social Science and International Relations,” in W. Carlsnaes, T. Risse and B.A. Simmons (eds), Handbook of International Relations. London: Sage.
    • Williams, Paul (2008), Security Studies: An Introduction, London and New York: Routledge.